بررسی عوامل موثر بر زمان بقاء بیماران لوسمی حاد بعد از پیوند مغز استخوان با استفاده از مدل های چندحالتی نیمه مارکفی در بیمارستان شریعتی تهران

مدل‌های چند حالتی، مهم‌ترین مدل ها برای توصیف روند پیشرفت یا پسرفت بیماری‌های مزمن و سرطان‌ها می-باشند. با توجه به اینکه تاکنون از این مدل‌ها در ایران استفاده نشده است، هدف از این تحقیق، تعیین عوامل موثر بر زمان بقاء بیماران لوسمی حاد بعد از پیوند مغز استخوان با استفاده از مدل‌های چند حالتی نیمه مارکفی می‌باشد.

در این تحقیق توصیفی از نوع طولی، 507 بیمار لوسمی که از سال 1373 تا 1387 در بیمارستان شریعتی تهران پیوند مغز استخوان شده بودند مورد بررسی قرار گرفتند. میانه زمان پیگیری حدود 5/1 سال بود. یک فرآیند تصادفی چهار حالته (حالت 1: پیوند مغز استخوان، حالت 2 : بروز عوارض پیوند، حالت 3 : نرمال شدن پلاکت ها (بهبودی نسبی) و حالت 4 : مرگ (حالت جاذب) تعریف گردید. توزیع وایبول برای زمان انتقال بین حالت‌ها، در نظر گرفته شد. داده ها با نرم افزار R آنالیز شدند.

هر چه زمان سپری شدن از پیوند طولانی‌تر بود، احتمال بروز عوارض بعد از پیوند(cGVHD) بیشتر بود. همچنین، اثر برخی متغیرهای مستقل در طول زمان ثابت نبود. به عنون مثال، بعد از اینکه پلاکت بیماران به حد طبیعی رسید، احتمال مرگ بیماران سرطان خون لنفوسیت(ALL) حدود 15/2 برابر بیماران سرطان خون میلوییدی AML)) بود. همچنین هرچه مدت زمان ماندن در حالت 1 بیشتر بود، مدت زمان ماندن در حالت 2 کاهش یافت (17/0-=r، 001/0>P).

وقتی‌که چند پی‌آمد وجود ‌دارد و متغیرهای مستقل وابسته به زمان هستند، استفاده از مدل‌های چندحالتی نیمه مارکفی توصیه می‌شود.