برگشت ناپذیری در تخصیص منابع زیست محیطی: کاربرد الگوی کروتیلا- فیشر در تخصیص بهینه ی آب رودخانه ی زرینه رود

توسعه ی منابع آبی و انتقال آب از حوضه های آبریز به مناطق دیگر جهت مصارف شهری، تجاری و صنعتی و عدم توجه به حقوق آبی اکوسیستم های طبیعی به ویژه در مناطق پایین دست، سبب صدمات جبران ناپذیر و برگشت ناپذیری به اکوسیستم طبیعی در دوره های جاری و آتی می شود و رفاه نسل های حال و آتی را کاهش می دهد، به ویژه این که اگر منافع حاصل از حفاظت و صیانت از این منابع فزاینده در نظر گرفته شود، زیان های رفاهی قابل ملاحظه ای را متوجه آیندگان خواهد کرد.
بهره برداری گسترده از رودخانه های ورودی به دریاچه ی ارومیه، به ویژه زرینه رود، سبب به وجود آمدن خطرات زیست محیطی جبران ناپذیری شده که ابعاد بین المللی به خود گرفته است. در مطالعه ی حاضر با در نظر گرفتن ارزش های برگشت ناپذیر زیست محیطی برای یک منبع آبی با کارکردهای اقتصادی و زیست محیطی نرخ بهینه ی برداشت در قالب یک مدل کنترل ارائه و سپس بر مبنای داده های تجربی، برای زرینه رود وضعیت برداشت از آب رود با در نظر گرفتن برگشت ناپذیری در دو حالت وجود و عدم وجود انباشت برگشت ناپذیری از دوره های قبل به کار برده شده است. نتایج نشان می دهد که در دوره مطالعه همواره برداشت از آب منبع بیش تر از حد بهینه ای است که توسط مدل ارائه شده است و این امر موجب ایجاد و تشدید برگشت ناپذیری در اکوسیستم رودخانه می گردد.