برنامه ریزی توسعه آتی جزیره قشم در چهارچوب آمایش سرزمین

توسعه قشم از حساسیت خاصی در همه ابعاد اکولوژیک، اقتصادی و سیاسی برخوردار است. این جزیره بزرگترین جزیره ایرانی خلیج فارس است که نزدیکترین آنان به ساحل می باشد. توسعه پایدار جزیره با توجه به ماهیت جزیره ای بودن آن از نظر اکولوژیکی و حضور اکوسیستم های خاصی چون جزایر مرجانی، جنگل های حرا و اراضی خاص و وسیع داخلی آن در کنار روند نابسامان توسعه گذشته اش و طرح های توسعه جاه طلبانه ای که برای این منطقه آزاد پیش بینی شده است مستلزم دقت خاصی خواهد بود که باید حتما بر شناخت دقیق وضعیت موجود از همه نظر، برنامه ریزی آزمایشی و مدیریتی مستمر از نظر محیط زیست مبتنی باشد.
این تحقیق با این هدف به شناسایی وضعیت محیط زیست، ارزیابی توان و ظرفیت برد اراضی و اکوسیستم های آن اقدام نموده و با توجه به استعدادها، مزیت های نسبی و حساسیت ها و نابسامانی های زیست محیطی آن برنامه ریزی آمایشی ارایه می دهد. با توجه به ضرورت اجرایی بودن خروجی این مطالعات، ابعاد اقتصادی - اجتماعی و نظام اداری و تقسیمات کشوری در فرآیند برنامه ریزی با دقت لحاظ گردید. بر اساس نتایج مطالعات مناسبترین کاربری ها و مناسبترین نواحی برای هر کاربری به تفکیک دهستانهای جزیره تعریف شد. بر اساس ارزیابی توان جزیره قشم، توان توسعه کاربری های توریسم (گسترده و متمرکز) و نیز توسعه صنعتی بیش از دیگر کاربری ها و استعداد نسبی آن برای کشاورزی، مرتعداری و حفاظت است. جزیره فاقد توان برای توسعه آبزی پروری است. با توجه به کلیه جوانب، کاربری توریسم و حفاظت برای توسعه همه جانبه و پایدار جزیره از اولویت برخوردارند.
اجرای خروجی و نتایج مطالعات مستلزم تدوین طرح توسعه و نظام مدیریتی زیست محیطی برای دهستان ها و همین طور ایجاد هماهنگی منطقه ای بین دهستان ها خواهد بود که ماهیت و رئوس مطالب آن در کنار تمهیدات و اقدامات ضروری دیگر در بخش نتیجه گیری و پیشنهادها ارایه گردیده است. در هر حال استفاده از راهبردها و نتایج حاصل از این طرح، در صورت مساعدت مسوولین، زمینه را برای تدوین و استقرار نظام مدیریت مستمر زیست محیطی آماده نموده است. استقرار چنین نظامی اگرچه در سطح ملی هنوز میسر نشده و در آینده نزدیک نیز به نظر قابل دسترس نمی رسد ولی برای جزیره قشم با توجه به جزیره بودن آن و حضور ذخیره گاه زیست کره و تمایل اکوتوریسم در آنجا کاملا قابل دسترسی به نظر می رسد که در حقیقت یک فرصت و مزیت نسبی برای قشم محسوب می گردد.