پایش خشکسالی گندم با استفاده از مدل اسکالوگرام تعمیم یافته در محدوده ایستگاه های سینوپتیک مشهد و شیراز

خشکسالی پدیده ای چند متغیره و ناشی از تغییرات عوامل مختلف هواشناسی می باشد و نوسانات هریک، می تواند سبب افزایش یا کاهش شدت این پدیده گردد. در این تحقیق، مدل چندمعرفه اسکالوگرام با استفاده از متغیرهای هواشناسی تبخیر تعرق پتانسیل، تعداد روزهای بارانی و مقدار بارش در هر یک از فصل های پائیز، زمستان و بهار جهت پایش خشکسالی گیاه زراعی گندم در دو ایستگاه سینوپتیک مشهد و شیراز طی یک دوره ی 50 ساله ارائه شده است. در مدل اسکالوگرام تعمیم یافته با تصحیح سطوح آستانه و وزن دادن به متغیرهای هواشناسی، معایب مدل های اسکالوگرام پیشین تصحیح گردید. هم چنین با برازش توابع توزیع مختلف بر مجموع امتیازات متغیرهای هواشناسی به کمک اصل انتقال هم احتمال، مقادیر آن ها جهت استفاده بهتر در تصمیم گیری ها به شاخص اسکالوگرام تبدیل شدند. نتایج نشان داد مدل اسکالوگرام تصحیح شده با در نظر گرفتن توزیع زمانی بارش و دخالت دادن تبخیر تعرق، مدلی مناسب برای پایش خشکسالی می باشد. بر اساس نتایج این مدل، مقدار بارش زیاد در یک سال که بخش عظیمی از آن در دوره ی کوتاهی رخ داده است نمی تواند به تنهایی عاملی برای ایجاد ترسالی باشد و ممکن است سالی با بارشی به مراتب کمتر اما با توزیعی مناسب تر، سبب ایجاد سالی با وضعیت رطوبتی نرمال گردد.