بررسی رابطه الگوهای گردشی جو بالا با بارش های ابر سنگین (مطالعه موردی استان آذربایجان شرقی)

برای شناخت همدید بارش های ابر سنگین (بالای 50 میلی متر در روز) منطقه آذربایجان شرقی، داده های بارش روزانه 23 ایستگاه باران سنجی طی دوره آماری 1961 تا 2005 به صورت دیده بانی های شش ساعته مورد بررسی قرار گرفت. به منظور شناسایی رابطه الگوهای گردشی جو بالا با بارش های ابر سنگین به کمک نرم افزارهای Matlab، Grads و Surfer یک تحلیل خوشه ایپایگانی با روش ادغام Ward روی داده ها اعمال شد. نتایج نشان دادند که سه الگوی گردشی مختلف در منطقه فعال هستند. سپس برای هر الگو، یک روز نماینده معرفی گردید که در تحلیل بارش های ابر سنگین مورد استفاده قرار گرفتند. آرایش مکانی این الگوهای بارشی نشان می دهند که توزیع زمانی بارش های ابر سنگین در منطقه با عرض جغرافیایی در ارتباط است. نتایج تحلیل نشان می دهد که الگوی پرفشار غرب دریای سیاه- شمال دریای مدیترانه و الگوی پرفشار دریای سیاه بیشترین ارتباط را با بارش های ابر سنگین منطقه دارند. این یافته نقش مهمی در پیش بینی بارش های ابر سنگین منطقه خواهد داشت.