انقلاب و سیاست خارجی ایران: ارزیابی دهه نخست

نوشتار حاضر درصدد تبیین سیاست خارجی دهه نخست جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه در چهارچوب راهبرد توسعه نفوذ انقلابی است. هدف این راهبرد حفظ انقلاب و نظام سیاسی جدید با گسترش مرزهای انقلاب به خارج از کشور و ایجاد محیط منطقه ای مناسب برای تداوم حیات انقلاب اسلامی و توسعه آن بوده است. این نوشتار که تلاش می کند از ظرفیت ها و مولفه های مفهومی نظریه واقع گرایی نو کلاسیک برای تبیین راهبرد توسعه نفوذ انقلابی در سیاست خارجی دهه نخست جمهوری اسلامی ایران استفاده کند به این پرسش می پردازد که مهمترین عوامل شکل گیری، تداوم و تضعیف راهبرد توسعه نفوذ انقلابی در سیاست خارجی ایران در دوره مورد نظر چه بوده است و همچنین سعی دارد تا ابعاد و تغییرات مختلف مربوط به این راهبرد را مورد بررسی قرار دهد. در این راستا استدلال می شود که ساختار و تحولات نظام بین الملل و منطقه ای متغیرهای مستقل شکل دهنده، تداوم و تضعیف راهبرد توسعه نفوذ انقلابی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه بوده اند، با این حال تاثیرگذاری این متغیرها بر سیاست خارجی از طریق متغیرهای میانجی سیاست داخلی مانند ایدئولوژی و هویت نظام سیاسی جدید، فهم و بینش رهبران از تحولات و همچنین میزان توان بسیج منابع در راستای اهداف سیاست خارجی صورت گرفته است.