تغییر فاکتورهای آپوپتوزی PARP، Caspase-3 و نسبت Bax/Bcl-2 در ناحیه تگمنتوم شکمی پس از اکتساب ترجیح مکان شرطی و دوره ترک مصرف مورفین در موش بزرگ آزمایشگاهی

تحقیقات پیشین نشان داده اند که مورفین مزمن القا کننده آپوپتوز می باشد. از جمله مراکز اصلی در مدار پاداش ناحیه تگمنتوم شکمی (Ventral tegmental area، VTA) می باشد. تحریک مسیر پاداش در مغز توسط مورفین می تواند از طریق فعال کردن رسپتورهای اپیوئیدی سبب القاء فاکتورهای آپوپتوزی در برخی از مناطق مغزی شود و بیان رسپتورهای مرگ را در سطح سلول افزایش دهد. در این مطالعه تغییر فاکتورهای پروتئینیBax/Bcl-2، PARP، caspase-3 دخیل در آپوپتوز، در پاسخ به دوزهای مختلف مورفین در دوره اکتساب و ترک به مصرف مورفین در حیوان بررسی گردید.

آزمایشات رفتاری و مولکولی بر روی شصت و چهار موش صحرایی نر بالغ Wistar انجام گردید. در بخش رفتاری از مدل ترجیح مکان شرطی (Conditioned place preference، CPP) شد. در این مدل، به حیوانات در طول دوره شرطی سازی در گروه های مختلف، سالین و دوزهایmg/kg 5/0، 5 و 10 مورفین تزریق گردید. هم چنین اثر مورفین (mg/kg 5) در ناحیه VTA در روزهای چهارم و هشتم ترک مصرف مورفین، نیز بررسی گردید. در بخش مولکولی، میزان فاکتورهای آپوپتوزی، با روش وسترن بلاتینگ در هر گروه بررسی شد.

داده های به دست آمده در بخش رفتاری نشان داد که مورفین با دوزهای mg/kg 5 و 10 به طور معنی داری سبب ترجیح مکان شرطی می شوند. این در حالی است که در دوره ترک، اثر مورفین موثر (mg/kg 5) در روز چهارم هم چنان معنی دار و در روز هشتم ترجیح مکان شرطی دیده نشد. در بخش مولکولی، فاکتورهای آپوپتوزی در سه گروه تیمار شده به مورفین به طور معنی داری در VTA در دوز mg/kg 5 بیش ترین افزایش را نشان می دهند. در حالی که در دوره ترک هیچ تغییری در روند آپوپتوز دیده نشد.

به نظر می رسد که مورفین در تمامی دوزها سبب آپوپتوز می گردد ولیکن با افزایش دوز درگیری گیرنده های اوپیوئیدی متفاوتی دیده و اثرات نوروپروکتیو مورفین نیز ظاهر می شود