بررسی خصوصیات بیولوژیکی و فیلوژنتیکی ویروس موزائیک کلم گل (Cauliflower mosaic virus) از گیاه کلزا در ایران

ویروس موزائیک کلم گل (CaMV) یکی از ویروس های مهم آلوده کننده و خسارت زا در گیاهان تیره Brassicaceae از جمله کلزا (Brassica napus L.) است. جهت ردیابی CaMV در گیاه کلزا، در مجموع 684 عدد از نمونه های برگی دارای علائم ویروسی از مزارع کلزای استان های تهران، قزوین، چهارمحال و بختیاری، مازندران، اردبیل، آذربایجان غربی و فارس جمع آوری شد. نمونه ها با روش سرولوژیک DAS-ELISA با آنتی سرم چند همسانهای اختصاصی برای وجود CaMV مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس جدایه های CaMV که توسط آزمون الایزا وجودشان تایید شده بود به نمایندگی از 7 استان، برای مطالعه بیشتر انتخاب شدند. برای بررسی تنوع بیولوژیکی، از علائم مشخصه و متمایز کننده این ویروس روی دو میزبان شلغم، کلم قمری و تاتوره استفاده شد. همه جدایه ها در شلغم لکه های موضعی ایجاد کردند لکن اندازه و زمان ظهور در برخی جدایه ها متفاوت بود. در کلم قمری و تاتوره هیچ علائمی دیده نشد. تکثیر ژن مربوط به پروتئین رپلیکاز در چارچوب خوانش شماره 5 از ژنوم ویروس، در آزمون PCR با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصی با تشکیل باند 840 جفت بازی نتایج مثبت آزمون الایزا را تایید کرد. مطالعات فیلوژنتیکی و ترسیم درخت تبارزایی نشان داد 8 جدایه مذکور به همراه دو جدایه از کشور چین (Xinjiang، AF140604) و مجارستان (Cabb-D/H، M10376)، در یک شاخه و بقیه جدایه های موجود در بانک جهانی ژن در شاخه جداگانه قرار می گیرند.