بررسی عملکرد حرفه‎ای داروسازان در برخورد با نسخ دارویی در داروخانه های شهر اصفهان

اشتباهات احتمالی نسخ در تجویز دارو، از قبیل تداخلات دارویی و یا تجویز داروی نامناسب، اگرچه ممکن است اجتناب ناپذیر باشد، لیکن گاهی می تواند عواقب حادی به همراه داشته باشد. در این مطالعه، میزان انجام عملکرد حرفه ای داروسازان شهر اصفهان، در خصوص تشخیص و اصلاح اشتباهات نسخه مورد بررسی قرار گرفت.
یک بیمار فرضی آموزش دیده، به داروخانه مراجعه و نسخه ای که حاوی تداخلات دارویی، دوز غیر متعارف دارو و داروهای دارای عوارض جانبی بود را به داروساز مسوول فنی تحویل داده، با پرسیدن سوالات مربوط به نسخه، نحوه ی برخورد داروساز با این اشتباهات را مورد ارزیابی قرار می داد. پژوهشگر به دنبال آن بود که بداند داروساز در خصوص آثار جانبی دارو، میزان نامناسب بودن دارو برای بیمار فرضی، تداخلات دارویی موجود در نسخه و نحوه ی مصرف دارو چقدر مهارت داشته، به آن ها توجه می نماید.
از 146 داروخانه ی مورد بررسی، در 136 مورد (1/93 درصد) داروساز حضور داشت و از این تعداد، در 2/82 درصد موارد (120) حضور فعال وی مشهود بود. 99 نفر (8/67 درصد) از نامناسب بودن دارو برای بیمار اطمینان حاصل کردند که 96 نفر (8/65 درصد) آن ها، به روش های مختلف مانند عودت نسخه و یا عدم تحویل دارو به بیمار، وی را به مشورت با پزشک تشویق کرده، از او خواستند تا دوباره به پزشک خود مراجعه نماید و پس از اطمینان از صحت نسخه، جهت تحویل آن به داروخانه باز گردد. 4 تداخل دارویی مهم در نسخه گنجانده شده بود که 121 نفر از داروسازان هیچ گونه واکنشی نسبت به این تداخلات از خود نشان ندادند (9/82 درصد)؛ 3 نفر (1/2 درصد) یک تداخل و 2 نفر نیز (4/1 درصد) دو تداخل دارویی را تذکر دادند.
اگرچه داروسازان از نحوه ی مصرف داروها به خوبی مطلع هستند و به آن در هنگام تحویل دارو توجه می نمایند، لیکن تداخلات دارویی و آثار جانبی داروها از مواردی است که به آن کمتر توجه می شود. پیشنهاد می گردد، در برنامه ی آموزشی دانشکده های داروسازی و همچنین، در برنامه های بازآموزی برای دانش آموختگان، این موارد بیشتر مورد توجه واقع گردد.