بررسی تنوع ژنتیکی عملکرد، صفات مورفولوژیکی و خصوصیات جوانه زنی بذر در جمعیت هایی از جنس بروموس

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی عملکرد، صفات مورفولوژیکی و خصوصیت های جوانه زنی بذر در جمعیت هایی از دو گونه ی Bromus tomentellus و Bromus inermis تعداد 18 جمعیت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفت های تاریخ ظهور خوشه، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، عملکرد علوفه خشک، عملکرد بذر، وزن هزار دانه، و فاکتورهای درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تفاوت بین میانگین دو گونه از نظر کلیه ی صفت ها بجز درصد جوانه زنی، معنی دار بود. میانگین کل B.tomentellus از لحاظ وزن هزار دانه و صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه، شاخص بنیه بذر از میانگین B.inermis بیش تر بود. در مقابل، از لحاظ عملکرد بذر و علوفه میانگین B.inermis بیش تر بود. وراثت پذیری عمومی کلیه صفات به نسبت بالا بود و از 42 درصد تا 99 درصد متغیر بود. ضریب همبستگی بین عملکرد علوفه و بذر مثبت و معنی دار و رابطه ی این دو صفت با سایر صفات مشابه بود بطوری که هر دو صفت با تاریخ ظهور خوشه، ارتفاع بوته، تعداد ساقه و طول خوشه همبستگی مثبت و با وزن هزار دانه همبستگی منفی و معنی دار داشتند. در تجزیه به مولفه های اصلی مقادیر ویژه حاصل از مولفه های 1 تا 3 از یک بیش تر بودند و در مجموع 82 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه نمودند. مقادیر نسبی ضرایب بردارهای ویژه در مولفه ی اول نشان داد که صفت های عملکرد علوفه و بذر همراه با دیر رسی و پا بلندی و در مولفه دوم، صفات مرتبط با پارامترهای جوانه زنی بذر و در مولفه سوم تراکم ساقه و طول خوشه دارای ضرایب بردارهای ویژه بیش تری بودند. با توجه به نتایج بدست آمده مولفه های اول و دوم و سوم به ترتیب مولفه های عملکرد، جوانه زنی بذر و گل آذین نامگذاری شدند. در تجزیه ی کلاستر 18 جمعیت در 2 گروه متفاوت قرار گرفتند که بجز یک جمعیت بقیه جمعیت های دو گونه به طور کامل از یکدیگر متمایز شدند و تطابق خوبی بین تجزیه کلاستر و تجزیه به مولفه های اصلی وجود داشت.