اثرات دیابت نوع یک و دو بر تغییرات میکروآناتومیک غده آدرنال موش صحرایی

بیماری دیابت با تغییر در برون ده هورمونی غدد اندوکرین سبب بروز اختلالات متابولیک ثانویه می گردد. از طرفی نوروپاتی، شایع ترین عارضه عصبی دیابت است که علاوه بر تاثیر بر سیستم اعصاب محیطی و اتونومیک، با تاثیر بر سیستم نورواندوکرین سبب تشدید وخامت بیماری می شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی مقایسه ای اثرات هیپرگلیسمی ناشی از دیابت تجربی القایی نوع یک و نوع دو بر تغییرات میکروآناتومیک غده آدرنال در موش های صحرایی نر نژاد ویستار طراحی و به مورد اجرا گذاشته شد.
بدین منظور 18 عدد موش صحرایی نر نژاد ویستار به سه گروه کنترل (سالم)، دیابت نوع یک تجربی(تزریق زیر جلدی آلوکسان 135mg/kg) و دیابت نوع دو تجربی(تیمار با آب آشامیدنی محتوی فروکتوز 10% به مدت 8 هفته) تقسیم شدند. دو ماه پس از مشاهده علائم القای هر دو نوع دیابت، سطوح فاکتورهای بیوشیمیایی خون مانند گلوکز، انسولین، کورتیزول، تری گلیسرید، کلسترول، LDL و HDLمورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. سپس به طور تصادفی یکی از غدد آدرنال موش های صحرایی خارج و پس از آماده سازی بافتی و رنگ آمیزی، تغییرات ساختاری نواحی قشری و مدولای آدرنال به وسیله تکنیک های استریولوژی مورد بررسی قرار گرفت.
آنالیز بیوشیمیایی و هورمونی سرم حاکی از وجود تفاوت معنی دار در سطوح گلوکز، تری گلیسرید، انسولین و کورتیزول بین گروه های تجربی با گروه کنترل بود. نتایج حاصل از بررسی حجم آدرنال، افزایش حجم قشر آدرنال در دیابت نوع یک و دو و همچنین کاهش حجم و دانسیته نورونی مدولای آدرنال در دیابت نوع یک را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد.
در هیپرگلیسمی ناشی از دیابت به علت افزایش فعالیت محور هیپوتالاموسی- هیپوفیزی- آدرنال افزایش ترشح ACTH منجر به افزایش رشد قشر آدرنال و افزایش ترشح هورمون های آن می شود. کاهش حجم و تراکم نورونی ناحیه مدولای آدرنال در شرایط دیابتیک ممکن است ناشی از ایجاد مسیرهای متابولیکی غیرطبیعی همچون استرس اکسیداتیو به واسطه هیپرگلیسمی اتفاق افتاده باشد. در دیابت نوع دو، ظهور دیررس اختلالات عملکردی و ساختاری را می توان به پائین بودن سرعت وقوع هیپرگلیسمی و مقاومت به انسولین نسبت داد لذا عوارض بیماری به میزان زیادی وابسته به طول دوره بیماری است.