آوای خوش و بازتاب آن در ادب فارسی

با توجه به شواهد فراوان در متون منظوم و منثورادب فارسی، می توان گفت که تمامی پدید آوردندگان آثارادبی، جلوه هایی زیبا وماندگاری از قرآن کریم ومعارف بلند آن را انعکاس داده اند، و برخی ازآنان، عمرخود را وقف خدمت به مکتب قرآن کرده و در این راه ازهیچ کوششی دریغ نورزیده اند. تاکید رسول اکرم (ص) درباره فضیلت آوای خوش (صورت حسن) و احادیثی که از آن حضرت نقل شده، سبب گردید، تا توجه برخی از شاعران و نویسندگان ایران زمین، به ویژه عرفا و صوفیه به این بخش معطوف گردد. در مجموع دو دیدگاه کلی درباره تلاوت قرآن کریم درادب فارسی شایع است: یکی آنکه تلاوت حسن در متون منظوم و منثور مورد ستایش قرار گرفت، و داستان ها و روایات فراوانی در تایید آن نقل گردید. دیگرآنکه برخی از شعرا و نویسندگان، نظیرسنایی، سعدی و جامی علاوه بر تایید و تاکید دیدگاه نخستین، بیشتربا نظر انتقادی و اصلاحی، قاریان بی کردار و ناخوش آواز را مورد سرزنش و ملامت قرار داده اند، و گاهی با چاشنی طنز و مطایبه، نکات ارزشمندی را جهت تعلیم و اندرز یادآور شده اند. در این مقاله سعی شده تا هر دو دیدگاه مورد نقد و تجزیه وتحلیل قرار گیرد.