مولفه های تصمیم گیری در اخلاق پزشکی از منظر نهج البلاغه

تصمیم گیری اخلاقی در حرفه ی پزشکی به اقتضای حرفه ای از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این اهمیت با پیشرفت های اخیر در علوم پزشکی و طرح موضوعات اخلاقی جدید در اخلاق پزشکی نوین دوچندان شده و تصمیم گیری اخلاقی را با پیچیدگی هایی خاص توام کرده است. در این مقاله برآنیم که در جهت نهادینه کردن تصمیم گیری اخلاقی در جامعه ی پزشکی و ارائه ی الگویی اسلامی، از دیدگاه امیرمومنان در نهج البلاغه، به بسط مولفه ی تصمیم گیری در مبحث اخلاق پزشکی بپردازیم. بدین منظور موضوع تصمیم گیری اخلاقی به روش کتابخانه ای در کتب و مقالات فارسی و لاتین مورد بررسی قرار گرفت و مصادیق تصمیم گیری اخلاقی در طب و پزشکی نوین، مولفه ها و عوامل موثر بر آن در نهج البلاغه و تفاسیر مربوطه جست وجو و تحلیل شد. در کلام امام، مولفه های تصمیم گیری اخلاقی شامل دانش، بصیرت، توکل، مشورت، پایبندی به ارزش های اخلاقی، واقع گرایی و بی طرفی، امانت داری، عدالت گرایی، حق مداری، انجام وظیفه، رازداری، محرم بودن، قانون مداری، نگرش توحیدی و توجه به کرامت انسانی هستند. هم چنین، آفات تصمیم گیری اخلاقی از منظر نهج البلاغه عبارتند از: ناتوانی در پیش بینی و ارزیابی پیامدهای احتمالی، شتابزدگی، غلبه ی احساسات و منافع مادی. در آموزه های علوی، زمانی تصمیم گیری پزشک اخلاقی خواهد بود که رعایت عدالت، حقوق الهی و انسانی را در عملکرد حرفه ای خود مد نظر قرار دهد و نگرش وی به کار و حرفه نه صرفا وسیله ای جهت کسب منافع اقتصادی بلکه به عنوان یک امانت باشد.