تاثیر تنش گرمایی بر محصول مرکبات در جنوب ایران

رشد مرکبات مانند هر محصول دیگر، به میزان زیادی به دما وابسته است. اکثر واریته های مرکبات، دماهای به طور نسبی بالا را تحمل می کنند اما افزایش ناگهانی دما همراه با رطوبت نسبی پایین اکثر مواقع برای میوه های جوان خطرناک است. از نقطه نظر کاهش محصول، افزایش ناگهانی دما به بالاتر از حد نرمال در خلال دوره بستن میوه و یا کمی بعد از آن، بیشترین خسارت را ایجاد می کند. مرکبات محصول نیمه گرمسیری بوده و آب و هوای جنوب کشور برای کشت آن مناسب است. گرمای بالاتر از 40 تا 45 درجه سیلسیوس به همراه کاهش رطوبت هوا به میزان20% و کمتر سبب ریزش برگ ها، کم آبی در اثر افزایش تنفس و کاهش کیفیت میوه می شود. چنانچه عوامل فوق تواما در یک روز رخ بدهد، آن روز بر حسب تعریف به عنوان روز بحرانی یا شدیدا بحرانی نامیده می شود. در این بررسی وضعیت اقلیمی استان های خوزستان، هرمزگان، بوشهر و سیستان و بلوجستان که از نظر کشت مرکبات دارای اهمیت است بررسی شده و با به کارگیری داده های روزانه دما و رطوبت نسبی تعداد روزهای بحرانی و شدیدا بحرانی در مقطع دهه محاسبه شده است. میانگین تعداد روزهای بحرانی در بیشتر نواحی استان خوزستان بیش از 28 روز در سال است. بیشترین تعداد این روزها در استان هرمزگان در ناحیه میناب 10 روز، در بوشهر در ناحیه کنگان جم 14 روز، و در سیستان و بلوجستان در ناحیه ایرانشهر 24 روز محاسبه شده است. تعداد این روزها در محدوده مورد مطالعه به صورت نقشه ارائه شده است که می تواند در تصمیم گیری برای گسترش کشت این محصول مفید باشد.