تحلیل ویژگی های رودباد طی فازهای ENSO مطالعه موردی؛ سال های 1997، 2008 و 2010

پژوهش حاضر به تحلیل ویژگی های رودباد در ارتباط با فاز های مختلف ENSO در سطوح 200 و 300 هکتوپاسکالی طی ماه های سپتامبر، اکتبر، نوامبر و دسامبر می پردازد. در این راستا، سال های 1997، 2008 و 2010 با استفاده از شاخص ONI، بترتیب به عنوان سال های ال نینو، عادی و لانینا انتخاب شدند. داده های مولفه ی مداری و نصف النهاری باد (NCEP-DOE Reanalysis 2) با قدرت تفکیک مکانی 5/2 درجه طول و عرض جغرافیایی به صورت میانگین روزانه، جهت استخراج رودباد گردآوری شدند. با نوشتن برنامه در نرم افزار GrADS هسته های سرعت (بیش از 30 متر بر ثانیه) استخراج و مسیرهای رودباد طی دوره ی آماری فوق با استفاده از نرم افزارArc GIS ردیابی و ترسیم گردیدند. نتایج تحقیق دو مسیر را برای عبور رودباد مشخص می سازد که مسیر جنوبی تر (رودباد جنب حاره) بر فراز ایران و مسیر شمالی تر (رودباد جنب قطبی) در عرض های 40 تا 75 درجه شمالی جریان دارد. مسیر عبور رودباد جنب حاره در سال ال نینو در هر دو تراز 200 و 300 هکتوپاسکالی به عرض های جنوبی تر منتقل می گردد تعداد هسته های سرعت مشاهده شده در سطح 200 هکتوپاسکالی برای رودباد جنب قطبی در سال های ال نینو و لانینا کاهش می یابد در حالی که رودباد جنب حاره در همان دوره افزایش تعداد هسته های سرعت در سال ال نینو و کاهش آن در سال لانینا را نشان می دهد. تعداد هسته های سرعت در سطح 300 هکتوپاسکال برای رودباد جنب قطبی تغییرات زیادی را طی فازهای مختلف ENSO نشان نمی دهد در صورتی که رودباد جنب حاره در هر دو سال ال نینو و لانینا با کاهش تعداد هسته های سرعت مشخص می گردد. فشردگی مسیر عبور رودباد بر فراز ایران طی فاز ال نینو و بازشدگی آن طی فاز لانینا، همچنین افزایش سرعت متوسط هسته های رودباد طی فاز ال نینو و کاهش آن طی فاز لانینا از نتایج پژوهش حاضر است.