بررسی روایی و پایایی مقیاس استرس ضربه ثانوی (STSS) برای سنجش علائم PTSD ثانوی در نمونه ای از همسران جانبازان

در حالی که سربازان به طور مستقیم از ضربات ناشی از جنک آسیب می بینند، همسران و اطرافیان آنها قربانیان غیرمستقیم این ضربات هستند. تنیدگی روانشناختی تجربه شده توسط همسران سربازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه را PTSD ثانوی می گویند.

با توجه به فقدان ابزار اختصاصی در ایران برای سنجش علائم PTSD ثانوی، پژوهش حاضر با هدف تعیین روایی و پایایی آزمون استرس ضربه ثانوی در نمونه ای از همسران جانبازان انجام شد.

جامعه هدف در پژوهش حاضر شامل همسران جانبازان شهر های یزد، اصفهان، نجف آباد و یاسوج بود که حداقل یکی از فرزندان آنها در مدارس شاهد و ایثارگر آن شهرستان مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای365 نفر از بین جامعه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر عبارت بودند از مقیاس استرس ضربه ثانوی، مقیاس سنجش علائم PTSD می سی سی پی و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21). داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی، همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل تحلیل شدند.

نتایج تحلیل عاملی تاییدی به منظور ارزیابی روایی سازه نشان داد که مقیاس استرس ضربه ثانوی در خانواده جانبازان ایرانی دارای سه زیرمقیاس مزاحمت، اجتناب و برانگیختگی است و ساختار عاملی آن همانند ساختار عاملی است که در نمونه غیرایرانی وجود دارد. ضریب آلفای کرونباخ نمره کلی مقیاس 0.92=α به دست آمد که نشان از پایایی خوب مقیاس می داد. روایی محتوایی مقیاس توسط کارشناسان آگاه به موضوع تایید شد. همچنین یافته ها نشان داد که این مقیاس دارای روایی همگرا و واگرای مطلوبی است.

با توجه به تایید پایایی و روایی مقیاس استرس ضربه ثانوی در همسران جانبازان، می توان از این مقیاس در پژوهش ها و موقعیت های بالینی، به طور اختصاصی برای سنجش علائم PTSD ثانوی در همسران و مراقبانی که با افراد دارای PTSD زندگی می کنند استفاده کرد.