تغییرات شیمیایی خاک، ترکیب عناصر غذایی و عملکرد گوجه فرنگی در پاسخ به مصرف کمپوست پسماند شهری

بروز مشکلات فراوان زیست محیطی و اقتصادی در دفع زباله های شهری همچنین کاهش روزافزون مواد آلی خاک های کشور، ضرورت تولید و مصرف بیشتر فراورده های کودی حاصل از پسماند های شهری را در کشاورزی فراهم آورده است. بدین منظور طی آزمایش مزرعه ای اثر مصرف کمپوست پسماند شهری مشهد در سه سطح پودری، گرانوله گوگردی و گرانوله گوگردی همراه با مایه تلقیح تیوباسیلوس (به میزان دو درصد وزنی گوگرد) و مقدارمصرف در پنج سطح صفر (شاهد)، 15، 30، 45 و60 تن در هکتار بر گوجه فرنگی بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل (5 3) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار از 1387 به مدت سه سال انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش مصرف کمپوست پسماند شهری pH خاک کاهش ولی قابلیت هدایت الکتریکی (ECe)، غلظت سولفات محلول و کربن آلی خاک افزایش پیدا کرد. پس از شش ماه و با زیاد شدن مدت زمان آزمایش، pH خاک به تدریج افزایش و شوری، غلظت سولفات محلول و کربن آلی خاک کاهش یافت. افزایش قابلیت هدایت الکتریکی و غلظت سولفات محلول خاک، همچنین کاهش pH خاک در اثر مصرف کمپوست های گوگردی (گرانوله با و بدون تیوباسیلوس) بیش از کمپوست پودری بود. با افزایش مصرف کمپوست پسماند شهری غلظت پتاسیم و روی در برگ گوجه فرنگی افزایش یافت اما از غلظت منگنز به طور معنی داری (P<0.05) کاسته شد. بالاترین عملکرد گوجه فرنگی از مصرف 45 تن در هکتار (هر سه سال) کمپوست پسماند شهری بدست آمد. مقایسه بین کمپوست ها نیز برتری نوع گرانوله گوگردی را نشان داد به طوری که مصرف این کمپوست عملکرد را نسبت به تیمار شاهد (عدم مصرف کمپوست) 40 درصد افزایش داد. بر این اساس استفاده از کمپوست پسماند شهری گوگردی نقش موثری در عملکرد گوجه فرنگی داشته و استفاده از مایه تلقیح تیوباسیلوس با آن ضرورتی ندارد.