ارزیابی معادله های مختلف تجربی برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع در شرایط مختلف

تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ETo) در تعیین آب مصرفی کشاورزی، مدل های اکوسیستم، وضعیت های رطوبتی، روابط بارش- رواناب و حفاظت آب و خاک نقش به سزایی دارد. اگرچه درستی روش فائو- پنمن- مانتیث (FPM) برای برآورد ETo در نواحی مختلف تایید شده است، ولی نیاز آن به پارامترهای ورودی متنوع، استفاده گسترده از آن را محدود نموده است. در این پژوهش مقدار ETo ماهانه در 12 ایستگاه سینوپتیک واقع در 4 ناحیه آب و هوایی ایران با استفاده از 6 معادله تجربی و 5 معادله تخمینی، محاسبه شد. با مرجع قرار دادن روش استاندارد FPM، با استفاده از آمار سال های 2003-1990 معادله های مختلف واسنجی شدند. براساس آماره ترکیبی IPE در دوره 2007-2004 بهترین معادله در هر یک از ایستگاه ها در وضعیت های مختلف نبود پارامترهای هواشناسی تعیین گردید. واسنجی با استفاده از معادله های خطی سبب کاهش مقدار خطا در بیش تر معادله ها و در بیش تر ایستگاه ها گردید. برآورد مقدار تابش خورشیدی با استفاده از پارامترهای دمایی در نواحی مرطوب و گرم و نیمه خشک منجر به کاهش و در مناطق خشک و نیمه خشک سبب افزایش دقت معادله های تخمینی گردید. در نواحی مرطوب و گرم و نیمه خشک اهمیت مقدار تابش خورشیدی بر مقدار ETo به وضوح مشخص شد. ضمن آن که در نواحی خشک و نیمه خشک این موضوع برعکس می باشد که نشان دهنده اهمیت بیش تر پارامترهای دمایی در این نواحی می باشد. انتخاب معادله مناسب با توجه به این که کدام یک از آماره های MBE، RMSE، MARE و 2R ملاک قضاوت واقع شوند، منجر به نتایج متفاوتی گردید و در معیار ترکیبی IPE با وزن دادن به هر یک از آماره های یاد شده، شرایط انتخاب معادله مناسب بر مبنای دخالت همه آن ها فراهم گردید.