مطالعه تطبیقی مفهوم آرمانشهر و طراحی فرش با تکیه بر تقدس هفتگانه

هفتگانه ها و عدد هفت از دیرباز مورد توجه اقوام مختلف جهان بوده است. نقشی که این عدد و باورهای حول آن در اسطوره، تاریخ و هنر بازی می کند، در هنرها و فرهنگهای شرقی جایگاه ویژهای دارد. در نگاهی تطبیقی، با تکیه بر باور تقدس عدد هفت، به تبار و سرنخهایی در اساطیر ایرانی ارجاع می شود که ارزشهای قالی را مفهومی باورمآب، مقدس و آیینهای زمینی از مدینه ی فاضله توصیف میکنند. اندیشه آرمانشهری، آن بخشی از اندیشه است که در طول تاریخ، راه های تحقق این آرزو را بررسی کرده است. یکی از مهمترین آثار هنری که به پرورش باور اسطورهای آرمانشهر پرداخته، فرش است. عناصر بهکار رفته در قالی ایرانی، مفاهیم و عناصر اسطورهای و نمادینی همچون گل نیلوفر آبی، بته جقه، درخت زندگی، درخت طوبی و تنوع حاشیه و تعدد آن و... نیز بهنوعی تقدس گونه با تارو پود این باور مقدس پیوند خوردهاند.
این پژوهش با هدف یافتن مضامین رمزآلود در طرحها و نقوش، در پی پاسخ به این پرسش است که آیا از لحاظ تطبیقی، ارتباطی میان تقدس اسطورهای هفتگانه و عدد هفت با قالی بهعنوان نمادی از بهشت موعود وجود دارد. از پژوهش اخیر که با روش تحلیلی- توصیفی به انجام رسید، این دستاوردهای تحلیلی حاصل می شود که اصولا فرش برای مردم ایران زمین تمثیلی از بهشت یا اشارهای به «آرمانشهر» زمینی است و عناصر بهکار رفته در آن بهگونهای با تار و پود این باور مقدس پیوند خوردهاند. حضور مستمر هفت عنصر اساطیری؛ گواه راه یافتن مفهوم اسطورهای تقدس هفتگانه و عدد هفت، به طرح و نقش فرش و ماندگار شدن آن در زندگی ایرانیان بوده است.