بررسی اثر غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد گیاهی در ریزازدیادی درخت تا (Celtis caucasica Willd)

گونه Celtis caucasica Willd یکی از درختان بومی جنس Celtis در ایران است. با توجه به اینکه درخت تا، گونه ای مقاوم به خشکی بوده و برخلاف جنس های دیگر خانواده نارون به بیماری مرگ نارون مقاوم است، بنابراین حفظ و تکثیر پایه های برتر آن به طریق غیرجنسی برای تولید در مقیاس انبوه برای جنگلکاری در مناطق خشک و انجام مطالعات بعدی حائز اهمیت است. در این تحقیق تکثیر غیرجنسی گونه مورد نظر به روش ریزازدیادی مرسوم با استفاده از کشت مریستم مورد بررسی قرار گرفت. بهترین تیمار سترون سازی کلرید جیوه 1/0 درصد به مدت 1 دقیقه برای جوانه های نهال حاصل از ریشه جوش ژنوتیپ بالغ در فصل زمستان و به مدت 5 تا 7 دقیقه برای پایه بالغ در فصل پاییز بود. در بررسی صفات شاخه زایی در تمامی موارد میان تیمارهای اعمال شده تفاوت آماری معنی داری مشاهده شد که در این میان تیمار شاخه زایی محیط کشت DKWحاوی 5/0 میلی گرم در لیتر BAPو 5/0 میلی گرم در لیتر 2ip برای استقرار و شاخه زایی مناسب است. پیش تیمار ریشه زایی در محیط کشت پایه بدون هورمون به مدت دو هفته و بعد ریشه زایی در محیط کشت DKW با دو تیمار هورمونی اکسین 5/0 میلی گرم در لیتر IBA و 5/0 میلی گرم در لیتر NAA به صورت مجزا و تلفیقی انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار 5/0 میلی گرم در لیتر NAA با دارا بودن بیشترین میزان رشد طولی ریشه، مناسب ترین ترکیب برای ریشه زایی است. به طوری که گیاهچه های ریشه دار شده توسط 5/0 میلی گرم در لیتر IBA از بالاترین میزان سازگاری در حد 99 درصد برخوردار بودند.