بررسی اثر پرتو گاما بر جوانهزنی گرده ها و جنینزایی هاپلوئید بکرزا در گل محمدی (Rosa damascena Mill)

هاپلوئیدها و دابل هاپلوئیدها میتوانند بهطور موثری سرعت برنامه های اصلاحی محصولات باغبانی را افزایش دهند. این پژوهش با هدف بکارگیری دانه های گرده پرتوتابیشده بهوسیله اشعه گاما در تلاقی گلهای محمدی و القاء جنینهای هاپلوئید بکرزا انجام شد. دو ژنوتیپ G32و G40 گل محمدی بهعنوان والدین مادری و ژنوتیپ G22 و ترکیبی از 40 ژنوتیپ گل محمدی بهعنوان والدین پدری مورد استفاده قرار گرفتند. غنچه های والدین پدری در مرحله مناسب جمعآوری و با اشعه گاما از منبع کبالت 60 در پنج سطح دز صفر، 250، 500، 800 و 1400 گری پرتوتابی شدند. گلهای ماده که یک روز قبل از گردهافشانی اخته شده بودند با استفاده از گرده غنچه های پرتوتابی شده گردهافشانی شدند. هیپهای (میوه ها) تلاقییافته از درختچه های والدین مادری در دو زمان 16 و 19 روز پس از گردهافشانی برداشت شدند. بهمنظور تعیین محیط کشت مناسب برای رشد جنینهای نابالغ حاصل از نجات جنین گل محمدی از سه ترکیب محیط کشت MS استفاده شد. برای غلبه بر دوره خواب، نیمی از جنینها به مدت 2 ماه در دمای 4-1 درجه سانتیگراد قرار داده شدند. درصد تشکیل میوه و تعداد بذر در هر میوه به شدت دز اشعه و نوع والد مادری و والد گردهدهنده بستگی داشت. البته ترکیب محیط کشت vit + 1⁄2MS در مقایسه با دو ترکیب مورد استفاده دیگر برای رشد جنینها موثرتر تشخیص داده شد. بنابراین وجود تیمار سرمادهی برای غلبه بر خواب جنینها ضروری بود. با توجه به نتایج حاصل از بررسی های مورفولوژیک، به ویژه تعداد کلروپلاست سلولهای روزنه، تیمار 250؟ بیشترین میزان تولید گیاهان هاپلوئید را داشت.