ابداع نشانگر های مبتنی بر توالی های بیان شده (ESTs) و غربال ژنتیکی برای چندشکلی تک نوکلئوتیدی (SNP) در ژنوم گیاهان

در اصلاح نباتات سنتی، تنوع ژنتیکی اغلب بر اساس صفات ظاهری مشخص می شود. اخیرا، با پیشرفت نشانگرهای مولکولی در بسیاری از محصولات زراعی، شناسایی تنوع ژنتیکی در سطح مولکولی و بر اساس تفاوت موجود در DNA و همچنین اثر آن بر صفات فنوتیپی امکان پذیر است. نشانگرهای مولکولی وابسته به DNA از جمله ابزارهای قدرتمند تشخیصی هستند که نه تنها برای شناسایی چند شکلی در سطح ژنوم بلکه در رابطه با مکان های ژنتیکی خاص نیز بکار می روند. در گذشته چنین نشانگرهایی با استفاده از کتابخانه های ژنومی (RFLPs و SSRs) یا از طریق تکثیر تصادفی PCR از DNA ژنومی (RAPDs) و یا هر دو روش (AFLPs) تهیه می شد. اخیرا دسترسی به DNA ژنومی و توالی های cDNA (ESTs) در بانک های اطلاعاتی عمومی سبب شده است تا ابداع نشانگرها به طور مستقیم و مقرون به صرفه انجام شود. از جمله کاربردهای عمومی این نشانگرها در بخش کشاورزی می توان به غربال مولکولی ژرم پلاسم، تهیه نقشه ژنی، مکان یابی ژنی صفات کمی و همچنین انتخاب به کمک نشانگر (MAS) اشاره کرد. در این مقاله، پیشرفت های حاصل در ابداع نشانگر و غربال ژنتیکی برای چندشکلی تک نوکلئوتیدی (SNP) با استفاده از نشانگرهای مبتنی بر توالی های بیان شده (ESTs) مورد بحث قرار گرفته است.