بررسی تطبیقی کنش های گفتاری مقامه «فی السکباج» از مقامات حمیدی با مقاله «المنضیریه» از مقامات بدیع الزمان همدانی

اصطلاح مقامه به گونه ای از نثر فنی و مسجع که دربردارنده روایات، فکاهیات، نکات ادبی و... است، اطلاق می گردد. درباره نثر فنی و اسلوب نگارش مقامات پژوهش های بسیاری صورت گرفته است؛ ولی منتقدان و پژوهشگران زبان و ادبیات عربی و فارسی به کنش های گفتاری آن توجهی ننموده اند. مقامه «فی السکباج» نوشته قاضی حمیدالدین بلخی است. شباهت زیاد میان مقامه «فی السکباج» و مقامه «المضیریه» از کتاب مقامات بدیع الزمان همدانی سبب شده است که عده ای آن را ترجمه مقامه المضیریه بدیع الزمان معرفی کنند. هدف در این مقاله رد این نظریه است. بدین منظور با استفاده از نظریه کنش های گفتاری به مقایسه میان این دو مقامه پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که مقامه فی السکباج تقلید صرف از مقامه مضیریه نیست؛ بلکه قاضی حمیدالدین با گسترش حجم روایت خویش و با بهره گیری بیشتر و متنوع تر از کنش های گفتاری زبان موفق شده است که روایتی پویاتر از روایت بدیع الزمان همدانی به مخاطبان فارسی زبان ارائه دهد.