رفتار تخاصمی درون گونه ای موریانه زیرزمینی Microceroterms diversus Silvestri (Isoptera: Termitidae)

موریانه Microcerotermes diversus Silvestri مخرب ترین گونه در استان خوزستان بوده که خسارت های اقتصادی زیادی را به لوازم چوبی وارد می کند. موفقیت در روش های کنترل موریانه ها نیازمند درک صحیحی از اکولوژی آنها می باشد. هدف از این مطالعه بررسی رفتار تخاصمی درون گونه ای میان 4 کلنی از موریانه های زیرزمینی M. diversus بود که از دو مکان مختلف در اهواز جمع آوری شدند. اثرات متقابل بین موریانه های هریک از جفت کلنی ها در قالب ترکیبات مختلف از طبقات موریانه (سرباز در برابر سرباز، سرباز در برابر کارگر و کارگر در برابر کارگر) بعد از مدت 24 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین میزان مرگ و میر در ترکیب سرباز در برابر کارگر و کمترین میزان مرگ و میر در ترکیب سرباز در برابر سرباز از کلنی های مختلف مشاهده شد. رفتارهای تخاصمی موریانه ها نشان داد که علاوه بر اینکه اثرات متقابل بین کلنی های مختلف یک گونه متغیر است، در بین افراد (طبقات) مختلف یک کلنی نیز متغیر می باشد. اثرات متقابل بین کلنی های موریانه diversus. Mاز یک منطقه جغرافیایی چنان پیچیده هستند که می تواند بر روش های کنترل موریانه ها اثر بگذارد و از آنجا که طرح های جستجوگری در موریانه ها توسط اثرات متقابل درون گونه ای و بین گونه ای تحت تاثیر قرار می گیرد و باعث می شود که محیط غذایی کلنی های یک جمعیت را از هم جدا سازد. بنابراین پیشنهاد می شود که از اثرات متقابل تخاصمی بین کلنی ها می توان جهت تعیین قلمرو جستجوگری کلنی های diversus. M استفاده نمود.