تاثیرتغییرکاربری اراضی مرتعی به دیم بر برخی از شاخص های فیزیکی خاک در مراحل زمانی ابتدا و انتهای فصل رویش در منطقه فریدن اصفهان

مراتع از بزرگترین منابع اراضی در دنیا بوده و از اهمیت اقتصادی و زیست محیطی زیادی برخوردار میباشند. استفاده پایدار از این اراضی در توجه هر چه بیشتر به شاخصهای کیفیت خاک بوده، که در نهایت منجر به هر چه بهتر شدن محیط زیست خواهد شد. بدین منظور مطالعهای در سال 1389 در منطقه فریدن در استان اصفهان با هدف بررسی برخی از شاخصهای فیزیکی خاک در سه کاربری اراضی در دو مرحله از فصل رویش و در سه شیب انجام شد. کاربری های اراضی شامل مرتع، دیمزار رها شده و دیم در سه شیب 10-0، 20-10 و 30-20 و در دو فصل اردیبهشت و شهریور انتخاب گردیدند. انتخاب اراضی به گونه ای بود که حداقل 10 سال از تغییر کاربری آنها گذشته و از نظر زمینشناسی، پوشش گیاهی و نوع مدیریت یکسان بودند. نمونه های خاک سطحی (15- 0) سانتیمتر به صورت مرکب برای مشخص کردن وزن مخصوص ظاهری، نفوذپذیری، میزان رس جدا شده با آب، میزان سختی خاک سطحی بررسی و نیز مقدار فرسایش به وسیله باران ساز اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که جرم مخصوص ظاهری خاک دیمزار رها شده نسبت به دیم بیشتر و کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب با جرم مخصوص 15/1 گرم بر سانتی متر مکعب کمترین وزن مخصوص ظاهری را در بین سه کاربری نشان داد. بیشترین تخلخل در کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب دیده شد. بیشترین مقدار رواناب در کاربری دیمزار رها شده در شیب 30-20 درصد و در شهریورماه به مقدار 2197 سانتی متر مکعب در متر مربع دیده شد. از نظر رسوب بیشترین مقدار رسوب در کاربری دیم و در شیب 30-20 درصد و در شهریور ماه به مقدار 7/15 گرم در متر مربع دیده شد. بیشترین مقدار گل آلودگی در کاربری دیم به مقدار 3/20 گرم بر لیتر و در شیب 30-20 درصد و در شهریورماه دیده شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد مدیریت نامناسب و تغییر کاربری غیر اصولی سبب کاهش توان بهره دهی خاک در دراز مدت شده و اثرات بسیار نا مطلوبی را به جا خواهد گذاشت.