بررسی تغییرات غلظت رسوب معلق در سیلاب های فصلی ناشی از باران و ذوب برف

غلظت رسوب در رودخانه ها و به ویژه در رودخانه های فصلی متاثر از جریان ناشی از تغییرات باران و یا ذوب برف در مواقع سیلابی است. با توجه به این که آب گیری و همچنین، عمر مفید مخازن سدهای احداث شده بر روی رودخانه های فصلی به شدت وابسته به جریان های سیلابی است، بررسی این موضوع، مهم و ضروری به نظر می رسد. در پژوهش حاضر، تغییرات میزان غلظت رسوب معلق در سیلاب ها و همچنین، رواناب ناشی از ذوب برف در فصل بهار در رودخانه آبشینه در حوضه سد اکباتان همدان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، در طول دوره پیش بینی شده برای انجام این پژوهش، تعداد سه واقعه رگباری در فصل پاییز، دو واقعه رگباری در فصل بهار و پنج واقعه ذوب برف انتخاب و مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. تعداد کل نمونه-های برداشت شده برای اندازه گیری بار معلق 226 عدد است که تجزیه و تحلیل آن ها نشان از تغییرپذیری بار رسوب معلق در این حوضه دارد. ترسیم منحنی های سنجه رسوب برای داده ها در پایه های زمانی مختلف روندهای متفاوتی را نشان می دهند. مقدار ضریب هم بستگی برای هر دو وقایع رگباری و ذوب برف به طور جزء به ترتیب 79/0 و 50/0 و برای کل داده های سال 79/0 است. همچنین، بررسی مقادیر ضریب و توان منحنی های سنجه بیانگر عدم تفاوت در فرسایش پذیری حوضه در دو فصل بررسی شده از سال است. تفکیک دو بخش بالارونده و پایین رونده هیدروگراف و بررسی اثر دبی آن ها باعث بهبود روابط برازش شده بر منحنی سنجه رسوب شد. همچنین، الگوهای روابط بین دبی و غلظت رسوب به شکل حلقه های ساعت گرد و پادساعت گرد و الگویی مرکب از این دو نشان از توزیع منبع رسوب در سراسر حوزه آبخیز است.