بررسی فسفرکارایی ارقام مختلف جو در حضور ریزجانداران حل کننده سنگ فسفات

به منظور بررسی فسفرکارایی ارقام جو در حضور ریزجانداران حل کننده فسفات، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و سه تکرار با 10 رقم جو ایرانی و خارجی اجرا گردید. در این آزمایش، تاثیر تیمارهای مختلف کود فسفره شامل تیمار شاهد (P0)، مصرف سنگ فسفات (RP)، مصرف سنگ فسفات همراه با قارچ های حل کننده فسفات (RP+F)، مصرف سنگ فسفات همراه با باکتری های حل کننده فسفات (RP+B)، مصرف سنگ فسفات همراه با مخلوط قارچ و باکتری (RP+B+F) و مصرف فسفر محلول (PS) مورد بررسی قرار گرفت. بعد از 9 هفته، بوته های گیاهی برداشت و وزن خشک اندام هوایی و میزان فسفر آنها اندازه گیری گردید و سپس شاخص های فسفرکارایی (PE) محاسبه شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های جو اختلاف معنی داری (P<0.01) در وزن خشک شاخساره، غلظت و مقدار فسفر جذب شده، کارایی جذب (PACE) و مصرف فسفر (PUTE) داشتند. به طوری که در شرایط کمبود فسفر، رقم گاراآرپا و لاین AltICB-98 بیشترین و رقم Rihane-03 کمترین ماده خشک را تولید کردند. تلقیح با ریزجانداران حل کننده فسفات، پارامترهای رشد و کارایی جذب فسفر را به طور معنی داری افزایش داد و در این میان قارچ ها موثرتر از باکتری ها و تلقیح توام قارچ و باکتری عمل کردند. با تلقیح قارچ ها، به طور میانگین غلظت فسفر در شاخساره از 58/1 به 9/2 میلی گرم در گرم، کارایی جذب از 12/0 به 27/0 و شاخص فسفرکارایی از 40/0 به 69/0 افزایش یافت. در میان ارقام مورد بررسی، رقم Yea-168 کارا در جذب، رقم سهند کارا در مصرف فسفر و رقم گاراآرپا و لاین AltICB-98هم کارا در جذب و هم کارا در مصرف به دست آمد. بنابراین، با انتخاب ارقام فسفرکارا و استفاده از ریزجانداران حل کننده فسفات می توان جذب فسفر را از منابع سنگ فسفات و شکل های نامحلول آن در خاک افزایش و مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داد.