جایگاه خراسان در سیاست مذهبی شاهان صفوی

مذهب تشیع به وسیله شاه اسماعیل اول در سال 907 هجری به عنوان تنها مذهب رسمی کشور اعلام گردید و رسمیت یافت. شاه صفوی در اجرای سیاست مذهبی اش به تندروی های بیهوده و تعصبات بیجای مذهبی زیادی دست زد که پیامدهای منفی بلندمدت و کوتاهمدت زیادی در ایران و به ویژه در خراسان که همجوار مرزهای دولت سنی مذهب ماوراءالنهر بود، گردید. دولت شیبانی به وسیله شیبک خان ازبک تقریبا همزمان با دولت صفوی تشکیل شده بود و موسس آن فردی متعصب و جنگجو بود و افراط گری های شاه صفوی، او را به مقابله با ایران سوق داد. اگر چه او در نبرد مرو کشته شد ولی حملات ازبکان در سراسر دوره صفویه کم و بیش ادامه داشت و ساکنان صبور و مظلوم خراسان بهای نابخردی های دولتمردان خود را پس میدادند. خراسان عصر صفوی به عنوان یکی از کانونهای کهن فرهنگی و معنوی ایران و پایگاه دوستداران اهل بیت محسوب میشد، و وجود بارگاه اماه هشتم(ع) نیز بر این موقعیت، میافزود و دولت صفوی که خود را مروج و حامی مذهب تشیع میدانست، به این خطه توجه ویژهای داشت و خراسان به عنوان یکی از مولفه های مهم تاثیرگذار در سیاست مذهبی شاهان صفوی به شمار میرفت. شاهان صفوی به خصوص شاه عباس اول هر وقت فرصتی دست میداد به زیارت امام هشتم(ع) میشتافتند و شکی نیست که از این رهگذر به دنبال اجرای سیاست مذهبی خود و کسب مشروعیت و مقبولیت دینی در میان مردم بودند.