اصحاب امامان شیعه و سیره نگاری

ورود اصحاب امامان شیعه به عرصه تاریخ نگاری، همراه با رویکرد کلامی و حضور آنان در تدوین سیره، به انگیزه یافتن ریشه های تفکر کلامی در سیره رسول خدا بود. این حرکت با پیش گامی ابان بن تغلب در قرن دوم آغاز شد و تاثیر بسزایی بر جریان سیره نگاری گذارد. آنان با تکیه بر آراء امامان، نخست انحصار تبیین و تدوین سیره در یک جریان فرهنگی خاص را شکستند و چون بیشتر عراقی بودند، نقش انحصار تدوین سیره را در زادگاه مدنی خود نیز درهم پیچیدند و مکتب «سیره نگاری عراقی» را در برابر مکتب «سیره نگاری مدینه» بنیان نهادند. آنان با وارد کردن برخی شاخه ها به این حوزه، سیره نگاری را عمق و گسترش دادند و در گامی دیگر، زمینه ساز نوعی تاریخ نگاری عمومی شدند. صاحبان این رویکرد فقی هان و متکلمانی بودند که با پیش فرض های فقهی و کلامی، دست به کار تدوین تاریخ شدند. در درون این رویکرد، گروهی تعامل و گروهی رویارویی با دیگر جریان های فکری را باور داشتند. در کنار اینان، اندک کسانی از اصحاب امامان نیز به عنوان مورخ و همسو با جریان رایج در سیره نگاری، حرکت کردند.