شناسایی عوامل موثر بر کیفیت محیط مسکونی در محله های قدیمی (مطالعه موردی: محله سنگلج تهران)

محیط سکونت با کیفیت، پشتیبان انواع فعالیتهای انسانی است. رشد سریع شهر نشینی در چند دهه اخیر موجب افول ارزش های این محیط ها در بافتهای قدیمی درون شهرها شده است و این فضاها دیگر تامین کننده نیازهای انسان و بستر مناسب برای فعالیتهای او نیستند. محله سنگلج به عنوان یکی از محله های قدیمی تهران، در حال حاضر با مساله نبود کارآمدی و افت کیفیت محیط سکونت مواجه شده است. هدف این مقاله سنجش کیفیت محیط مسکونی و شناسایی عوامل تاثیر گذار بر آن در یک محله سنتی است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی بوده و سنجش محیط با استفاده از روش ایجاد نظام ارزیابی ادراکی بر مبنای ذهنیت ساکنان و نظام ارزیابی عینی محیط بر مبنای سنجش فیزیکی و کالبدی فضاست. یافته های این مقاله نشان می دهد که شاخص کیفیت کل محیط در محله سنگلج (3.09) در حد متوسط است. آزمون t نشاندهنده معنادار بودن اختلاف کیفیت محیط با میانه نظری و میان دو بعد بررسی شده است. این آزمون نشان میدهد که کیفیت ذهنی و ادراکی محیط (2.84) کمتر از کیفیت عینی و فیزیکی (3.14) آن است. میان زیر شاخص های کیفیت ذهنی و عینی محیط همبستگی زیادی وجود دارد. رگرسیون چند متغیره سلسله مراتبی نشان می دهد کیفیت مسکن بیش از کیفیت محله در تعریف کیفیت کل موثر است و زیرشاخص های اجتماعی-فرهنگی دارای بیشترین میزان اثر گذاری (بر اساس میزان β) در تعریف کیفیت محله هستند. تحلیل فضایی نتایج نشاندهنده کاهش کیفیت با نزدیک شدن به بازار در شرق محدوده است. براساس نتایج به دست آمده از ارزیابی ها اولویت های ذهنی، عینی و ترکیبی کیفیت محیط مسکونی نیز دسته بندی شدند.