نیازسنجی آموزشی کارشناسان تغذیه جامعه شاغل در نظام بهداشتی ایران 1391

توانمندی های تخصصی کارشناسان تغذیه نظام بهداشتی برای دستیابی به اهداف چشم انداز توسعه و مواجهه با مسایل تغذیه ای جاری کشور ضروری است. هدف این پژوهش، بررسی نیازهای آموزشی کارشناسان تغذیه جامعه شاغل در نظام بهداشتی ایران بود.
این پژوهش در دو بخش مطالعه کیفی (تکنیک دلفی) و کمی از بهمن 1389 تا اسفند 1391 انجام شد. در دور اول دلفی، 55 نفر از افراد مطلع در زمینه تغذیه برای شرکت در مطالعه دعوت شدند. پرسشنامه با 65 سوال بسته در قالب 9 حیطه بر اساس بررسی متون و شرح وظایف کارشناسان تغذیه طراحی و برای شرکت کنندگان ارسال شد. بر اساس نتایج دور اول، پرسشنامه دور دوم دلفی با 77 سوال، طراحی و مجدد ارسال شد. با استفاده از نتایج مطالعه دلفی، پرسشنامه بخش دوم مطالعه، شامل 42 سوال بسته تنظیم و توسط 70 کارشناس تغذیه شاغل در معاونت های بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور تکمیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-18 پردازش و توصیف شدند.
در بخش اول افراد مطلع، داشتن مهارت در حیطه های استفاده از تکنولوژی (91%)، مبانی علم تغذیه (88%) و ارتباطات و هواخواهی (درصد 85%) را برای کارشناسان تغذیه ضروری دانستند. کارشناسان تغذیه شاغل در نظام بهداشتی، بیشترین مهارت را در حیطه های مبانی علم تغذیه (95%)، استفاده از تکنولوژی (93%) و رهبری و مدیریت (90%) را ضروری دانستند. منبع کسب مهارت ها در حیطه های مورد بررسی به ترتیب آموزش های ضمن خدمت (07/29%)، تجربه (33/28%) و تحصیل (80/11%) بود. از دید کارشناسان تغذیه، بیشترین نیاز آموزشی (بیش از 70%)، مربوط به حیطه های ارتباطات و هواخواهی، ارزیابی و تحلیل، ارزشیابی، جنبه های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بود.
در کنار طراحی و اجرای برنامه های آموزشی برای ارتقای ظرفیت کارشناسان تغذیه در نظام بهداشتی، تغییر نگرش افراد مطلع در مورد قابلیت های مورد نیاز کارشناسان تغذیه و بازنگری برنامه آموزشی مقطع کارشناسی علوم تغذیه با تاکید بر مهارت آموزی در حوزه های مشخص ضرورت دارد.