اثرات دو میزبان و سه دمای مختلف بر شاخصهای رشد جمعیت شته سیاه یونجه Aphis craccivora Koch

اثرات دو میزبان گیاهی، اقاقیا و یونجه و دماهای ثابت 16، 20 و 30 درجه سانتی گراد بر پارامترهای جمعیت پایدار و نرخ تولید مثل شته سیاه یونجه، Aphis craccivora در شرایط اتاقک رشد (رطوبت نسبی 5 ± 55% و دوره نوری روشنایی: تاریکی، 10:14 ساعت و دماهای ثابت مذکور) در سال های 79 و 1380 در کرمان مورد مطالعه قرار گرفت. هدف از این بررسی تعیین شاخص های زیستی به منظور مقایسه نرخ رشد جمعیت شته در دماهای مختلف و روی میزبان های گیاهی متفاوت بود.
بر اساس نتایج به دست آمده نرخ خالص تولید مثل (Ro) این شته در دماهای 2 ± 16، 2 ± 20 و 2 ± 30 درجه سانتی گراد در روی یونجه به ترتیب 40.2992، 93.2996 و 34.9053 و روی اقاقیا به ترتیب 34.1624 و 76.514 و 4.4298 و نرخ ناخالص تولیدمثل (GRR) روی یونجه به ترتیب 66.3965 و 100.51 و 50.9877 عدد و روی اقاقیا به ترتیب 72.0972 و 83.34 و 5.43 نتایج ماده به ازای هر ماده تعیین گردید. در دماهای مذکور نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) روی یونجه به ترتیب 0.1859 و 0.2865 و 0.4462 و در اقاقیا به ترتیب 0.1930 و 0.2902 و 0.1596 نتایج ماده به ازای هر ماده در هر روز بود. میانگین مدت زمان یک نسل (T) روی یونجه به ترتیب 19.883 و 15.832 و 7.962 و روی اقاقیا به ترتیب 18.296 و 14.946 و 9.3255 روز محاسبه گردید. در این تحقیق سایر پارامترهای جمعیت پایدار شته سیاه یونجه شامل نرخ متناهی افزایش جمعیت، نرخ ذاتی تولد(b)، نرخ ذاتی مرگ(d)، مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) و میزان افزایش جمعیت در هفته (rw) در دماهای مذکور و در دو میزبان یونجه و اقاقیا نیز محاسبه و تعیین گردید.
نتایج حاصل از این بررسی نشانگر تاثیر قابل توجه دما و میزبان بر پارامترهای مورد بررسی شته سیاه یونجه است.