آنالیز کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب رودخانه های استان مازندران با استفاده از روش های چند متغیره آماری

از آن جا که پایش کیفیت آب رودخانه ها و آگاهی از وضعیت سلامت آن ها در طول زمان و در نهایت شناسایی زون های آسیب پذیر و کلیدی، به عنوان یک گام اساسی در راستای توسعه پایدار و مدیریت بهینه محیط محسوب می گردد، مطالعه حاضر با استفاده از روش های چند متغیره آماری برای آگاهی از وضعیت و تحلیل اطلاعات موجود از کیفیت آب رودخانه های استان مازندران انجام شد.
در این مطالعه، از اطلاعات ماهانه پارامترهای کیفیت آب شامل TDS (Total dissolved solids)، EC (Electrical conductivity)، pH، -3NO، -43PO، -32CO، -3HCO، -42SO، +2Ca، +2Mg، K+، Na+، SAR (Sodium absorption rate)، درصد Na، Per.H (Permanent hardner) و Tem.H (Temporary hardner) در خلال سال های 91-1390 استفاده شد. از تحلیل مولفه های اصلی، تحلیل خوشه و در نهایت، نمایش مکانی تحلیل های ذکر شده جهت ارایه بهتر نتایج بهره برداری شد.
بسیاری از پارامتر های اندازه گیری شده، دارای همپوشانی بودند و TDS، pH، -42SO، -3NO و -43PO به عنوان پارامتر های بهینه هستند که در مجموع قادرند 94/96 درصد از تغییرات واریانس جامعه را توصیف نمایند. نتایج گروه بندی ایستگاه ها، کیفیت نسبی آب رودخانه ها در نواحی غربی استان را پایین تر نمایش داد و وضعیت نسبی برخی ایستگاه ها (شامل بلیران، دوآب، پل مرگن، پل سفید و کرچا) را بحرانی برآورده کرده است.
تحلیل های چند متغیره آماری قادر است حجم گسترده ای از داده ها را پردازش نماید و به عنوان راهکاری کمی در مدیریت کیفیت آب رودخانه های استان مطرح گردد. تعیین مهم ترین پارامتر های کیفیت آب منجر به کاهش هزینه ها و هدفدار نمودن پایش می شود و شناسایی نواحی همگن قادر است نقش به سزایی در مدیریت یکپارچه زیست محیطی داشته باشد.