امکان اسلامی سازی دانش سیاسی از منظر شهید مطهری و دکتر داوری

هدف مقاله حاضر شناخت ادله و شواهد موجود در آرای دو تن از متفکران معاصر برای امکان یا امتناع بنا نهادن فلسفه سیاسی مدرن بوده است.
این مقاله در گام نخست با روش اسنادی مبتنی بر متون و نوشته های متفکران مورد بحث، به کاوش در پاسخ به پرسش تحقیق در آرای هر یک از متفکران پرداخته و سپس به روش مقایسه ای، به شناسایی وجوه افتراق و اشتراک دو اندیشمند در نگرش به اسلامی سازی دانش سیاسی پرداخته است.
الگوی فکری شهید مطهری بر خلاف داوری که با تاکید بر تفاوتهای غرب و اسلام، غرب را کلیت واحد قلمداد کرده و قائل به تباین ماهوی آن با اسلام است؛ غرب را به اجزای آن قابل تقسیم می داند. شهید مطهری متاثر از فلسفه صدرایی و اندیشه های علامه طباطبایی و امام خمینی(ره)، ولی داوری متاثر از فارابی و فردید است. شهید مطهری به دموکراسی اسلامی، نگاهی مثبت و داوری، نگاهی منفی دارد. اسلامی سازی دانش مدرن از نظر داوری، با رویکرد صرفا درون دینی میسر است؛ در حالی که مطهری، تجربه مدرنیته را در این جهت مغتنم می شمرد.
با شیوه شهید مطهری می توان مبانی اصلی و کلی اسلامی خود را حفظ و در عین حال برای ساختارهای جدید، متناسب با شرایط و اقتضائات مدرن، اندیشه کرد. به نظر می رسد نظرات شهید مطهری در مقایسه با دیدگاه های دکتر داوری برای فضای فعلی جامعه اسلامی کارامد تر است. با توجه به این فرض مهم که ساختارها در شکل گیری اندیشه ها و افکار انسان نقش انکارناپذیری ایفا می کنند، بالطبع کنشها و رفتار انسانها نیز دردوران جدید تغییرخواهند کرد.