پیشگیری ثانویه از جرم و انحراف در آموزه های قرآن

طرح مسئله: در الگوی سه مرحله ای پیشگیری از جرم و کجروی، مرحله دوم پیشگیری، متوجه افرادی است که در آستانه بزهکاری قرار دارند و احتمال درگیر شدن آنها در رفتارهای انحرافی بیش از سایر افراد می باشد. شناخت این گروه ها و انجام اقدامات بازدارنده نسبت به آنان، هدف پیشگیری ثانویه است. آموزه های دینی نیز، این گروه ها را مورد توجه قرارداده و راهکارهایی به منظور کنترل رفتار آنان ارائه نموده است. هدف این پژوهش، معرفی گروه های در معرض بزهکاری از دیدگاه اسلام و بررسی راهکارهای ارائه شده به منظور بازداشتن آنان از انحراف وکجروی می باشد.
این پژوهش با روش تفسیر محتوای متون دینی با استفاده از فنون تفسیر وبراساس نظریه های جرم شناختی، جامعه شناختی و روان شناختی و نیز مدلهای ارائه شده درجرم شناسی پیشگیرانه، انجام گرفته است. متن دینی مورد استفاده در این پژوهش به طور خاص، قرآن کریم بوده است.
الف) اسلام توجه ویژه ای به گروه های در معرض بزهکاری و انحراف مانند: نیازمندان، ایتام، زنان بی سرپرست، جوانان و نوجوانان، مصیبت دیده گان و ثروتمندان، داشته است و از راه های مختلف آنها را مورد حمایت مستقیم و غیرمستقیم قرار داده است.
ب) حمایت از این اقشار به سه بخش حمایت شناختی و معرفتی، حمایت عاطفی و معنوی و حمایت مادی تقسیم می شود که مجموع آنها می تواند گروه های در معرض انحراف را از نظر فکری، عاطفی و مادی تقویت نموده و توانایی آنها را درسازگاری با شرایط سخت و بحرانی افزایش دهد.
بررسی آموزه های دینی نشان می دهد که حمایت های فکری و شناختی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و چنانچه این گروه ها، شناخت صحیحی نسبت به زندگی و اهداف آن داشته باشند و بتوانند حوادث زندگی را درست تفسیر کنند، به راحتی می توانند خود را با موقعیت های سخت، سازگار نموده و این موقعیت ها را به فرصت هایی برای رشد وتعالی خود تبدیل نمایند. حمایت های عاطفی و مالی نیز علاوه براینکه در مواردی ضروری و مقدم بر حمایت های شناختی می باشند، می توانند زمینه تاثیر این حمایت ها را نیز فراهم نمایند.