بررسی بازدهی نسبت به مقیاس در مزارع تولید کننده جو دیم در ایران

یکی از ابزارهای مفید برای برنامه ریزی و سیاست گذاری در سطح محصولات کشاورزی آگاهی از ساختار تکنولوژی حاکم بر تولید و ویژگی های آن است. در این راستا، هدف مطالعه حاضر تعیین برخی از پارامترهای تعیین کننده ساختار تکنولوژی تولید، از جمله بازدهی نسبت به مقیاس، کشش های جانشینی بین نهاده ها و کشش تقاضای نهاده ها برای محصول جو دیم است. قبل از برآورد این پارامترها، شرایط جمع سازی سازگار مزارع تولیدکننده جو دیم در استان های مختلف کشور با استفاده از نظریه مقیاس گذاری میانگین بررسی شد؛ سپس تابع هزینه ترانسلوگ به همراه معادلات سهم هزینه نهاده ها با استفاده از روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری و با به کارگیری داده های مقطعی سال زراعی 1385-86 برآورد شد که وزارت جهاد کشاورزی از طریق پرسشنامه از 1641 بهره بردار از استان های سراسر کشور جمع آوری کرده بود، نتایج مطالعه بیانگر آن است که در مزارع تولیدکننده جو دیم صرفه های ناشی از مقیاس وجود دارد. مقدار عددی کشش مقیاس به ازای میانگین داده ها 52/1 محاسبه شد؛ به این معنی که با افزایش اندازه مزارع تولیدکننده جو دیم هزینه های تولید کاهش می یابد. برآورد کشش های خودقیمتی تقاضای نهاده ها نشان دهنده کشش اندک تقاضا برای تمام نهاده هاست که حاکی از انعطاف ناپذیری تولیدکنندگان در مقابل افزایش قیمت نهاده هاست.