بازسازی آب و هوای کواترنر پسین در بخشی از شمال ایران (لس های نکا) با استفاده از داده های مغناطیسی و ژئوشیمیایی

گستره مورد مطالعه در استان مازندران، در مسیر جاده اصلی ساری-گرگان، در حدود 8 کیلومتری شهرستان نکا و 33 کیلومتری جنوب باختری شهرستان بهشهر قرار دارد. منطقه مورد مطالعه از نظر پهنه های اصلی رسوبی- ساختاری ایران جزو کناره جنوبی خزر به شمار می آید و از جنوب به شمال گسل البرز و از شمال به کناره دریای خزر محدود شده است. بر پایه مطالعات و کاربرد روش های نوین محیط مغناطیسی روی برش رسوبی تواالی های لس/خاک دیرینه نکا در پیرامون روستای کلت، آب و هوای 50 هزار سال گذشته شمال ایران در این منطقه بازسازی شد. با استفاده از روش های محیط مغناطیسی و کانی شناسی مغناطیسی، داده های محیط مغناطیسی به دست آمده و به عنوان ویژگی های تغییرات محیطی، در بازسازی آب و هوای دیرینه استفاده شد. برای بررسی ارتباط میان تغییرات آب و هوا در منطقه با تغییرات توان مغناطیسی رسوبات، داده های مغناطیسی و ژئوشیمیایی به دست آمده با یکدیگر مقایسه شد. با توجه به این نتایج، تغییرات آب و هوایی (تغییرات دما و رطوبت) با تغییرات مغناطیسی رسوبات و خاک های دیرینه کاملا مرتبط و قابل انطباق است. همچنین، نمودارهای مغناطیسی- ژئوشیمیایی به دست آمده از بررسی تغییرات نسبت های عامل های آب و هوایی ژئوشیمیایی با تغییرات متغیرهای آب و هوایی مغناطیسی، در برش مورد مطالعه، همخوانی نزدیکی نشان می دهند. بر پایه مطالعه تغییرات قابلیت پذیرفتاری مغناطیسی نیز چنین نتیجه گیری می شود که برش رسوبی مورد مطالعه نشان دهنده تغییرات آب و هوایی (دما و رطوبت دیرینه) در طی حدود 48 هزار سال پیش تا 20 هزار سال پیش است. با استفاده از داده های مغناطیسی، چرخه های کوتاه مدت آب و هوایی معروف به استادیال ها و اینتراستادیال ها در توالی لس/خاک دیرینه مورد مطالعه مشخص شد. این جهش های آب و هوایی در واحد خاک سطحی با 4 جهش کوتاه مدت سرمایشی یا استادیال، در واحد لس بالایی با دست کم 6 جهش گرمایشی یا اینتراستادیال، در واحد لس پایینی، یک دوره اینتراستادیال و در واحد خاک دیرینه پایینی نیز با یک دوره استادیال مشخص شد.