بررسی دقت دستگاه القاءگر الکترومغناطیس (EM38) به منظور پایش شوری خاک در مقایسه با روش متداول استاندارد (مطالعه موردی: دشت یزد- اردکان)

گستردگی شوری خاک در بخش های وسیعی از کشور اهمیت دست یابی به فنون و ابزارهای پایش شوری در مقیاس های مختلف مزرعه، دشت، حوزه و مقیاس ملی را دو چندان می کند. یکی از این ابزارها القاءگر الکترومغناطیس (EM38) است که می تواند در اراضی بایر و تحت کشت استفاده شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی قابلیت ها و توانائی های EM38در تهیه نقشه شوری خاک 5000 هکتار از اراضی دشت یزد- اردکان است. به این منظور، هم زمان با نمونه برداری از اعماق مختلف خاک (15-0، 30-15، 60-30 و 100-60 سانتیمتری از سطح زمین)، قرائت های EM38 در نقاط و وضعیت های مختلف قرارگیری این دستگاه بر روی زمین به صورت افقی و عمودی ثبت شد. پس از تهیه عصاره اشباع نمونه های خاک، هدایت الکتریکی نمونه ها اندازه گیری شد. سپس ارتباط بین قرائت های EM38 و هدایت الکتریکی خاک لایه های مختلف به کمک روش های رگرسیونی تعیین و در پایان نقشه شوری لایه های مختلف خاک تهیه گردید. با ارزیابی هر یک از نقشه های تهیه شده، دقت دستگاه EM38 در تهیه نقشه شوری لایه های مختلف خاک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از EM38در پایش شوری خاک به عنوان روشی سریع، دقیق (R2 > 0.75) و کم هزینه، قابل توصیه است. از ضعف های این دستگاه، وابستگی دقت آن به رطوبت خاک است؛ به طوری که دقت این دستگاه در رطوبت های پایین، کمتر شده و در برخی موارد ضرایب همبستگی معنی داری به دست نمی آید.