بررسی رابطه علی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای منطقه MENA (رهیافت گشتاور تعمیم یافته در داده های تابلویی)

هدف اصلی این مطالعه بررسی رابطه علی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا طی سالهای 2009-1980 می باشد. برای این منظور از روش گشتاور تعمیم یافته در چارچوب رهیافت داده های تابلویی پویا در این گروه کشورها استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل دلالت بر وجود رابطه علی یک طرفه از مصرف انرژی به تولید ناخالص داخلی بوده و رابطه علی دو طرفه بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای مورد بررسی برقرار نمی باشد. بنابراین می توان بیان کرد که افزایش سطح تولید در این گروه کشوها علاوه بر تاثیرپذیری از عوامل تولید نیروی کار و موجودی سرمایه از مصرف انرژی نیز متاثر بوده و افزایش سطح تولید در کشورهای مورد مطالعه وابسته به مصرف انرژی نیز می باشد. از اینرو هر گونه سیاستی که در این کشورها منجر به کاهش و تحدید مصرف انرژی شود، اثرات منفی می تواند بر تقویت سطح تولید و رشد اقتصادی داشته باشد.