بررسی اثر آموزش بر رفتارهای سلامت دهان و دندان بیماران دیابتی

افراد دیابتی به دلیل اختلالات سیستمیک در برابر بیماری های پریودنتال و پوسیدگی دندان آسیب پذیرند. ضروری است بیماران دیابتی نسبت به اهمیت رعایت رفتارهای خودمراقبتی سلامت دهان و دندان آگاهی داشته باشند. هدف مطالعه ی حاضر تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر رفتارهای خودمراقبتی سلامت دهان و دندان در بیماران دیابتی بود.
پژوهش حاضر یک مطالعه مداخله ای شاهددار تصادفی بود. 150 بیمار دیابتی با روش نمونه گیری تصادفی از بین کل بیماران دیابتی تحت پوشش یک مرکز دیابت شهر قزوین انتخاب شدند. گروه های تجربی و کنترل پرسش نامه ها را (اطلاعات دموگرافیک، 26 سوال TPB- Theory of Planned Behavior و مقیاس یادآوری 7 روز قبل استفاده از نخ و مسواک) قبل و 30 ماه بعد از جلسات آموزشی تکمیل کردند. مداخله آموزشی در 3 جلسه 45-30 دقیقه ای و به صورت بحث گروهی در گروه تجربی اجرا شد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 20 و با آزمون های کای اسکوئر، t مستقل و زوجی، من ویتنی و ویلکاکسون آنالیز شد.(0.05 = α) افزایش معنادار در میانگین آگاهی (از 1.7 ± 4.5 به 2.2 ± 9.6)، نگرش (از 4.6 ± 19.4 به 6.1 ± 33.0)، هنجارهای انتزاعی (از 1.9 ± 10.2 به 2.7 ± 16.7)، کنترل رفتاری درک شده (از 3.0 ± 10.8 به 3.3 ± 15.5) و قصد (از 0.9 ± 4.3 به 1.2 ± 9.4) مشاهده شد (0.001 > p value). دفعات مسواک زدن (از 0.3 ± 1.03 به 0.3 ± 1.6) و استفاده از نخ دندان (از 0.18 ± 0.4 به 0.2 ± 0.7) گروه تجربی نیز بهبود یافت (0.001 > p value).
نتایج مطالعه ی حاضر بر اثربخشی مداخله آموزشی تئوری محور بر ارتقای رفتارهای خودمراقبتی مرتبط با سلامت دهان و دندان در بیماران دیابتی تاکید می کند. توجه به سلامت دهان و دندان در بیماران دیابتی، کاربرد مداخلات آموزشی با تکیه بر مدل های تغییر رفتار مناسب در کنار کاربرد تکنیک های فردی می تواند از بار اقتصادی و بهداشتی بیماری های پریودنتال در بیماران دیابتی به طور محسوس بکاهد.