اثر سطوح مختلف نیتروژن بر روی رشد، عملکرد و تولید اتانول گیاهی ژنوتیپ های سورگوم شیرین [Sorghum bicolor (L.). Moench]

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن بر روی خصوصیات رشد، زیست توده، عملکرد دانه، عملکرد قند قابل تخمیر و عملکرد اتانول گیاهی ژنوتیپ های مختلف سورگوم این پژوهش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشکده زراعت موسسه تحقیقات کشاورزی هندوستان واقع در دهلی نو انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل دو عامل الف) نیتروژن در 4 سطح (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) در کرت های اصلی و ب) ژنوتیپ های سورگوم شیرین شامل واریته های SSV 84، RSSV 9 و هیبرید CSH 22 SS در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد اثر سطوح مختلف نیتروژن و ژنوتیپ های سورگوم شیرین بر ارتفاع گیاه، شاخص سطح برگ، عملکرد ماده خشک، عملکرد علوفه، عملکرد عصاره ساقه، درصد بریکس، قند قابل تخمیر و اتانول گیاهی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بالاترین مقادیر صفات مذکور با مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. از بین ژنوتیپ های سورگوم مورد بررسی هیبرید CSH 22 SS بیشترین عملکرد ماده تر، عملکرد ماده خشک، عملکرد دانه و عملکرد علوفه را با میانگین به ترتیب 98/71، 24/64، 2/48، 16/84 تن در هکتار تولید کرد. ضمن اینکه بیشترین عملکرد عصاره ساقه، عملکرد قند قابل تخمیر و عملکرد اتانول گیاهی به ترتیب با میانگین های 49/99 و 4/59 و 2/61 کیلولیتر در هکتار نیز مربوط به هیبرید CSH 22 SS بود. برتری پارامترهای رشد نظیر ارتفاع گیاه و شاخص سطح برگ در هیبرید CSH 22 SS نسبت به سایر ژنوتیپ های مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل نیتروژن × ژنوتیپ برای تمام صفات مورد بررسی، بجز در صد بریکس، معنی دار بود. هیبرید CSH 22 SS به طور معنی داری نسبت به مصرف نیتروژن تا سطح 150کیلوگرم در هکتار واکنش مثبت نشان داد، در حالی که در مورد واریته هایRSSV 9 و SSV 84 این اثرپذیری مثبت تنها تا سطح 100کیلوگرم نیتروژن در هکتار معنی دار بود. با توجه به نتایج حاصل از این بررسی، مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و استفاده ازهیبریدCSH 22 SS به منظور بهبود رشد و افزایش عملکرد اتانول گیاهی، دانه و علوفه سورگوم شیرین برترین تیمار بود و برای منطقه موردنظر توصیه شد.