آزادسازی پتاسیم و آهن از کانی بیوتیت و فسفر از تری کلسیم فسفات توسط هفت سویه از باکتری ها در شرایط آزمایشگاهی

فسفر، پتاسیم و آهن در زمره عناصر غذائی ضروری گیاهان هستند که نقش مهمی در رشد و توسعه گیاهان ایفا می کنند. هدف از این تحقیق بررسی کارائی هفت سویه از باکتری ها در آزادسازی پتاسیم، آهن و فسفر از کانی های نامحلول در شرایط آزمایشگاهی بود. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. تیمارها شامل هفت سویه از باکتری ها و شاهد (بدون تلقیح با سویه باکتری ها) بودند. باکتری های مورد آزمایش شامل پنج سویه (JK3، JK4، JK5، JK6 و JK7) Bacillus megaterium و دو سویه Lysinibacillus fusiformis و Arthrobacter sp (JK1 و JK2) بودند. محیط کشت الکساندروو حاوی کانی بیوتیت و محیط کشت پیکووسکیا حاوی تری کلسیم فسفات در غلظت های به ترتیب 2/0 و 5/0 درصد برای بررسی توانائی آزاد سازی عناصر توسط سویه ها مورد استفاده قرار گرفتند. pH نهائی و آزادسازی پتاسیم، آهن و فسفر در محیط های کشت مورد بررسی قرار گرفتند. pH نهائی و مقدار فسفر محلول در محیط های کشت پیکووسکیا رابطه معکوس با هم داشته، در حالی که بعد از پنج روز انکوباسیون تفاوت معنی داری در کاهش pH محیط کشت مایع حاوی بیوتیت مشاهده نشد. توانائی باکتری های مورد آزمایش در آزادسازی فسفر بیشتر از پتاسیم و آهن بود. در مقایسه با تیمار بدون باکتری، همه سویه های مورد آزمایش از هر دو محیط کشت به طور معنی داری پتاسیم، آهن و فسفر آزاد کرده بودند (01/0< p). بیشترین مقدار پتاسیم آزاد شده مربوط به سویه JK7 (1/3 میلی گرم در گرم) بود اما تفاوت معنی داری با سویه هایJK6 و JK3 نداشت. همچنین سویه JK7 دارای بیشترین مقدار آهن (29/0 میلی گرم در گرم) آزاد شده از محیط کشت اصلاح شده الکساندروو حاوی بیوتیت داشت و با بقیه سویه ها تفاوت معنی داری داشتند. سویه JK7 دارای بیشترین مقدار فسفر (26/61 میلی گرم در گرم) آزاد شده از محیط کشت پیکووسکیا حاوی تری کلسیم فسفات بود و با بقیه سویه ها دارای تفاوت معنی دار بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در بین سویه های مورد آزمایش، سویهJK7 کارآمدترین باکتری در آزادسازی پتاسیم، آهن و فسفر در شرایط آزمایشگاهی می باشد هر چند که بقیه سویه ها نیز در آزادسازی این سه عنصر موثر واقع شدند.