پوششهای نانوساختار: سازوکارهای تغییر شکل

پوشش های نانوساختار سخت (نانوبلوری، نانوکامپوزیت و چندلایه)، در مقایسه با مواد بالک (توده ای)، خواص فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی بسیار ویژه ای از خود نشان می دهند که منجر به کاربردهای گسترده آنها در فناوری های بسیار پیشرفته شده است. این خواص ویژه از اندازه نانوی آنها منتج می گردد. از نقطه نظر کاربردهای تریبولوژی و مکانیکی پوشش های نانوساختار سخت، خواص مکانیکی ویژه آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. لازم به ذکر است که خواص مکانیکی پوشش های نانوساختار سخت به شدت تحت تاثیر اثرات فصل مشترک و مقیاس نانوی ذرات آنهاست و با خواص پوشش های معمول پلی بلوری با اندازه دانه در مقیاس ماکرو کاملا متفاوت است. سختی بالا و خواص تریبولوژی بهبود یافته پوشش های نانوساختار سخت، نتیجه نقش موثر مرزدانه ها به عنوان مانعی در برابر لغزش نابجایی های شبکه است که سازوکار اصلی تغییر شکل پوشش های پلی بلوری با اندازه دانه در مقیاس ماکرو می باشد. باتوجه به کاربردهای ویژه پوشش های نانوساختار سخت در فناوری های نوین، مطالعه و بررسی سازوکارهای مختلف تغییر شکل آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا در مقاله حاضر سازوکارهای مختلف تغییر شکل پوشش های نانوساختار سخت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.