استفاده از اپیدمیولوژیست ها در طرح های پژوهشی و مقالات حیطه پزشکی: یک ضرورت در ایران

یکی از اهداف مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ارتقای کیفیت آموزش پزشکی و حیطه های مرتبط با آن است، یکی از مهم ترین این حیطه ها، انجام طرح های تحقیقاتی و مقاله نویسی است، به طوری که این مجله با انتشار مقالاتی کاربردی و آموزشی زمینه ساز افزایش سطح کیفی مقالات منتشر شده در مجلات پزشکی در سطح کشور می گردد(1)، از مهم ترین فاکتورهایی که امروزه در آموزش مطرح است و جزء اهداف رسیدن به توسعه نیز است، تولیدات علمی و انتشار مقاله است، که این مقالات در تصمیم گیری های بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد(2). طرح های پژوهشی با هزینه های زیادی انجام می شوند و در نهایت منجر به مقاله شده و از این ها در برنامه های بهداشتی استفاده می گردد(2)، لذا نیازمند مدیریت و توجه ویژه هستند. از طرفی با توجه به این که عده زیادی از پژوهشگران به صورت حرفه ای دوره های روش تحقیق و مقاله نویسی را نگذرانده اند و با روش مطالعه و آنالیز داده ها به صورت حرفه ای آشنایی ندارند(1)، مشاهده شده است که مقالاتی که حاصل از طرح های پژوهشی است و در مجلات منتشر می شود، دچار نقص از نظر روش شناسی و آنالیز آماری است(3تا5). این در حالی است که طراحی روش درست مطالعه برای اعتماد به نتایج و قابل استفاده بودن آن در تصمیم گیری های بهداشتی ضروری است و مطالعات ضعیف از نظر متدولوژی، زیاد قابل اتکا نبوده و نتایج آن ها تحت تاثیر مخدوش شدن قرار دارد(6). از آن جایی که هزینه این طرح ها از منابع ملی تامین می شود، ضروری است که از متدولوژی مناسب و قابل اعتمادی چه در مرحله اجرا و چه در مرحله آنالیز داده ها برخوردار باشد، که در این صورت می توان شاهد ارتقای کمی و کیفی طرح های پژوهشی و انتشار مقالات با کیفیت در مجلات پزشکی و در نتیجه کاربردی بودن آن در برنامه ریزی های بهداشتی باشیم(2). آشنا بودن و مهارت در زمینه مورد نظر و تخصص در زمینه متدولوژی و آمار باعث می شود طرح و مقاله بهتر نگاشته شود و اشکالات تخصصی و متدولوژی به حداقل برسد، اما همان طور که ذکر شد عده زیادی از محققین آشنایی کامل به متدولوژی تحقیق به صورت حرفه ای و آنالیز آماری ندارند(1)، لذا در کنار فردی که در حیطه مورد نظر تخصص دارد، وجود فردی که آشنایی کامل به متدولوژی و روش شناسی تحقیق داشته باشد، در تیم تحقیق ضروری به نظر می رسد، این فرد می تواند یک فرد اپیدمیولوژیست متخصص و آشنا با روش تحقیق و آنالیز آماری باشد. از این رو با توجه به تناقضات موجود در روش شناسی پژوهش های علوم پزشکی و مجلات آموزش پزشکی(7)، وجود یک فرد متخصص در زمینه روش شناسی پژوهش مانند اپیدمیولوژیست ضروری است. با توجه به این که یکی از سیاست های مجله فوق الذکر ارتقای سطح دانش پژوهشگران در زمینه های مختلف از جمله روش تحقیق و ارتباط سازنده بین محققین حیطه پزشکی است، انتظار می رود این دست نوشته که تکمیل کننده مقاله ی منتشر شده در زمینه مقاله نویسی در همین مجله است(1)، مورد توجه قرار گیرد و نیز برنامه ریزان و دست اندرکاران در این حیطه به آن توجه نمایند و شاهد وجود یک متدولوژیست در کنار پژوهشگران اصلی تحقیق باشیم، در این صورت می توان شاهد اجرای درست طرح های پژوهشی و مقالات مناسب از نظر متدولوژی باشیم، که این همان هدف اصلی در علم یعنی تولید مقالات معتبر و درست از نظر ساختاری و روش شناسی است.