طب و طبابت در ولایت کرمان عصر قاجار

مقوله طب و طبابت از دیرباز به دلیل ضرورت و نیاز مبرم جوامع بشری و زیست انسانی و در میان کوچک ترین واحدهای جمعیتی تا بزرگ ترین آنها، همواره دربردارنده کارنامه ای درخور بررسی و تامل بوده است. ولایت کرمان در دوره قاجار با دربرداشتن گستره و قلمرو جغرافیایی وسیع و کثرت جمعیتی، یکی از ولایت های قابل مطالعه در عرصه های گوناگون، مانند عرصه و تاریخچه سلامت و طبابت است. در مقاله حاضر سعی بر آن بوده تا چگونگی و کارنامه سلامت، دانش پزشکی و مباحث مرتبط و زیرمجموعه آن در ولایت مورد اشاره به روش کتابخانه ای- اسنادی توصیف و تبیین شود. یافته ها دلالت بر آن دارند که بیماری ها فراوانی در این ولایت شایع بوده اند و برخی از آنها تلفات هولناکی به همراه داشته اند. پزشکان مبتنی بر منابع طبی رایج و موجود زمان، در جهت پیش گیری و مداوای بیماران تلاش می کردند. گرچه اقدام های آنان با گذر زمان رو به تحول و همراه با تکامل بود، درمجموع کارآمدی مطلوب و موثری نداشت. در اواخر دوره مورد بحث با تاسیس و راه اندازی معدود بیمارستان ها و مراکز محلی و خارجی (انگلیسی مسیحی) گامی روبه جلو در جهت مداوای بیماران برداشته شد.