تنوع جمعیتهای زنبور عسل بر اساس نشانگرهای مورفولوژیکی و ریزماهواره (microsatellite) در استان اردبیل

شناسایی و مطالعه تنوع موجود در جمعیتهای زنبور عسل یکی از اهداف مهم در اصلاح نژاد زنبور عسل محسوب می شود. بدین منظور 32 نمونه تصادفی از کلنی های زنبور عسل و عمدتا در طول تابستان در استان اردبیل جمع آوری گردید. گروه بندی جمعیتها بر اساس صفات کلیدی مورفولوژیک با روش تجزیه خوشه ایبه روش حداقل واریانس وارد (WARD) کلنی های مورد بررسی را به چهار گروه مجزا تقسیم نمود. این یافته ها جدایی مورفولوژیک نژاد زنبور عسل ایرانی و نژادهای خارجی آن را اثبات کرد. نژادهای وارد شده به این منطقه شامل نژاد ایتالیایی و هیبرید استارلاین در گروه های کاملا مجزا قرار گرفتند ولی نژاد میدنایت کاملا از نژاد استارلاین مجزا نشد. استفاده از دو جایگاه ریزماهواره(microsatellite) نشانگر حداقل 2 و حداکثر 4 آلل در هر مکان ژنی بود. تحلیل کلیه پارامترهای حاصل از مطالعه ژنتیک جمعیت و برآورد رابطه فیلوژنتیکی بین جمعیتها با استفاده از روش تجزیه خوشه اینشان داد که میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده 93/0 و مورد انتظار 53/0 است. بیشترین شباهت ژنتیکی بین نژاد ایتالیایی و استارلاین به میزان 98/0 و کمترین آن بین نژاد میدنایت و ایتالیایی به میزان 57/0 برآورد شد. نتایج این تحقیق نشان داد که نمونه های ایرانی از هیبریدهای میدنایت، استارلاین و ایتالیایی تفکیک شدند.