بررسی سازگاری اکوفیزیولوژیکی و مقایسه عملکرد تعدادی ژنوتیپ گندم تحت شرایط آبی و دیم در استان ایلام

به منظور ارزیابی سازگاری اکوفیزیولوژیکی تعدادی از ژنوتیپ های گندم نسبت به تنش خشکی و تعیین ژنوتیپ متحمل، این آزمایش با 50 ژنوتیپ، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، تحت شرایط دیم و آبی در سال زراعی 90-1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شیروان چرداول در استان ایلام اجرا شد. تحت شرایط دیم، همبستگی بین عملکرد دانه و تعداد سنبلچه و وزن هزار دانه مثبت و در سطح یک در صد، معنی دار بود. در شرایط آبی، عملکرد دانه با تعداد دانه در سنبله، طول پدانکل، وزن هزار دانه و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی دار در سطح یک درصد داشت. برای ارزیابی ژنوتیپ های گندم شاخص های میانگین بهره وری(MP)، حساسیت به تنش(SSI)، تحمل به تنش(STI)، میانگین هندسی بهره وری(GMP) و تحمل(TOL) بر مبنای عملکرد ژنوتیپ ها در شرایط رطوبت محدود(دیم) و بدون تنش(آبی) محاسبه شدند. بر اساس عملکرد دانه، شاخص هایSTI، GMP، MP که دارای بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد دانه در هر دو شرایط دیم و آبی بودند، انتخاب شدند. لذا این شاخص ها مناسب ترین شاخص برای تفکیک و شناسایی ژنوتیپ های حساس و متحمل به تنش خشکی در نظر گرفته شدند. نتایج کلی حاکی از برتری عملکرد دانه و تحمل نسبت به تنش خشکی در ژنوتیپ های محمدی، کراس سبلان و سرداری در مجموع دو شرایط دیم و آبی بود.