بررسی تطبیقی واژه علقه در قرآن و علم رویان شناسی

با گذر زمان و پیشرفت علم، در معانی بعضی از واژگان قرآن، سیر تحولی دیده‌ می‌شود. از جملهء این واژگان، علقه است که در آیات مربوط به سیر رشد جنین به منزلهء دومین مرحلهء رشد از آن یاد شده است. در این گفتار با بررسی چند تفسیر و کتاب لغت و ترجمه‌های قرآن کریم، با تنوع معنایی بسیاری در این مورد روبه‌رو می‌شویم. با رشد علم جنین‌شناسی فرایند رشد جنین برای دانشمندان آشکارتر شده است. در بعضی از تفاسیر به شرح علمی این مراحل پرداخته‌اند. مفسران متقدم این واژه را معنا نکرده‌ یا به همان معانی موجود در کتاب‌های لغت بسنده کرده‌اند. ما با بررسی اجمالی رشد رویان‌ در مراحل اولیه، سعی در شناسایی مفهوم علمی این واژه داریم. مردم عصر نزول قرآن، از این علم اطلاعی نداشتند، در قرآن از تعابیری استفاده شد که‌ قابل فهم برای مردم آن دوره باشد. علقه به معنای زالو یا شی‌ء است که به جایی متصل‌ می‌شود. با توجه به صفات و خصوصیات زالو، معنای آن به درک انسان نزدیک می‌شود. علقه‌ به معنای آویزک و رویان ابتدایی مناسب به نظر می‌رسد. خون بسته،خون مرطوب، شی‌ء سرخگون و زالو نیز توجیه‌پذیرند. این مرحله از نظر علمی با شروع چسبیدن بلاستوسیست به بافت رحم و تهاجم به آن‌ مطابقت دارد. بلاستوسیست در این مرحله زالو صفتانه به آندومتر می‌چسبد و شروع به‌ لانه گزینی هرچه عمیق‌تر در آن می‌کند. در بلاستوسیست، توده سلول‌های درونی‌ (آمبریوبلاست) تشکیل دو لایه هیپوبلاست و اپی‌بلاست را می‌دهد و در جهت تشکیل‌ رویان و پرده‌های جنینی پیش می‌روند. جفت منبع تغذیه جنین و ترشح هورمون‌ها را فراهم می‌کند تا پایان بارداری به دیواره‌ رحم متصل می‌ماند. رویان نیز توسط بند ناف به جفت آویزان می‌ماند.