هویت تاریخی، نوعثمانی گرایی و سیاست خارجی ترکیه

با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه، از سال 2002 میلادی تحولات فراوانی در سیاست خارجی این کشور شکل گرفته است. دولت برآمده از این حزب، سیاست خارجی چندوجهی، فعال، پویا و مستقلی را در پیش گرفته که به طور همزمان گسترش روابط با کشورهای غربی از یک سو و تقویت سیاست نگاه به شرق را از دیگر سو تعقیب می کند. در مفهوم سازی رویکرد حاکم بر سیاست خارجی جدید ترکیه، اصطلاح نوعثمانی گری یا عثمانی گرایی جدید مرسوم شده است. پرسش قابل طرح در این راستا این است که رویکرد جدید سیاست خارجی ترکیه بر چه سازه هایی استوار است؟ مقاله حاضر این فرضیه را مورد واکاوی قرار می دهد که سیاست خارجی جدید ترکیه برگرفته از صورت بندی هویتی مبتنی بر سابقه تاریخی و فرهنگی خاص برای این کشور قابل فهم است. بر پایه این رویکرد، در کنار دغدغه همگرایی ترکیه با غرب، گسترش روابط این کشور با مناطق ژئوپلیتیکی خاورمیانه، آسیای مرکزی و قفقاز، بالکان و شمال افریقا که قبلا جزئی از امپراتوری عثمانی بوده اند در اولویت سیاست خارجی جدید ترکیه قرار دارد. در مقاله حاضر، ضمن تبیین رابطه هویت و سیاست خارجی ترکیه، ماهیت نقش ها، منافع و اهدافی که دولت مردان کنونی ترکیه برای سیاست خارجی این کشور در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای تعریف کرده اند، مورد واکاوی قرار می گیرد.