بازنمایی فرهنگ و هنر شیعی در سفرنامه «بنجامین»

سفرنامه، در حقیقت مجموعه ای مکتوب از مشاهدات و گزارش های یک مسافر است که مبتنی بر دیدگاه خاص و آرا و عقاید وی از پدیده های اجتماعی و اوضاع اقتصادی سیاسی یک جامعه می باشد؛ جامعه ای که او در مدت زمانی کوتاه شاید فقط به جزئیات آن پرداخته است؛ جزئیاتی که هرچند در نظر مورخان هم عصر سفرنامه نویس اهمیت چندانی ندارد، برای تاریخ نگاران نسل های بعدی، به دلیل بازسازی موقعیت ها و مواضع سیاسی، اقتصادی و به ویژه اجتماعی و فرهنگی گذشته، از جایگاهی برجسته برخوردار است. ازاین رو، می توان آن بخش از سفرنامه را که به مشاهدات مستقیم سفرنامه نویس مربوط است، سفری تاریخی به شمار آورد.
جایگاه تشیع و شیعیان، هنوز در این سفرنامه ها به درستی کاویده نشده است؛ ازاین رو، با توجه به این نیاز و اهمیت اطلاعات این سفرنامه ها درباره شیعه، که می توان آنها را نخستین پایگاه شیعه شناسی غربیان دانست، در این مقاله به کاوش در یک سفرنامه با رویکرد شیعه شناختی پرداخته ایم. فرهنگ و هنر شیعی، اگرچه امری جدا از فرهنگ و هنر اسلامی نیست، در دوره های قدرت سیاسی و فرهنگی شیعیان در ایران، هویت و انگاره های معنوی ویژه ای داشته است. در این نوشتار، تلاش بر آن است که با تمرکز و تاملی فرصت شناختی بر ابعاد مختلف تشیع و شیعیان در سفرنامه بنجامین، صاحب نظران به تامل و ژرف نگری بیشتر در این عرصه فرا خوانده شوند.